31 jaar lang vond de finale van de International Hans Gabor Belvedere Singing Competition plaats in Wenen. Dit jaar gaat de gerenommeerde zangcompetitie de grenzen over, naar Amsterdam. Van 29 juni tot en met 6 juli vinden daar de finaleronden plaats. Een voorbeschouwing.

Het Belvedere, zoals de competitie kortweg genoemd wordt, werd voor het eerst gehouden in 1982. Het was een initiatief van Hans Gabor, een Hongaarse dirigent die in 1953 de Wiener Kammeroper oprichtte en daar lange tijd de manager was.

De naam ‘Belvedere’ kwam van een sigarettenproducent, die door sponsoring van de competitie zijn nieuwe merk sigaretten (genaamd Belvedere) in de markt wilde zetten. Tegen de tijd dat het bedrijf zijn sponsoring stopzette, was de naam zo ingeburgerd dat de organisatie besloot hem te handhaven.

Gabor koos er bewust voor om de jonge zangers die deelnamen aan het Belvedere niet te laten beoordelen door zangcoaches en andere vocale experts, maar door degenen die in de beroepspraktijk zangers engageren: casting directors, managers van operahuizen en -festivals, enzovoort. Op die manier konden de jonge zangers behalve een geldprijs ook contracten in de wacht slepen.

Die formule heeft altijd standgehouden. Zo bestaat de jury dit jaar uit onder anderen Peter Alward van de Osterfestspiele Salzburg, Jesús Iglesias Noriega van De Nederlandse Opera, Peter Katona van het Royal Opera House, Hein Mulders van het Aalto-Musiktheater in Essen, Lenore Rosenberg van de Metropolitan Opera en Christoph Seuferle van de Deutsche Oper Berlin.

Hans Gabor overleed in 1994, maar zijn erfenis is nog altijd springlevend. Het Belvedere is uitgegroeid tot één van de meest toonaangevende zangconcoursen ter wereld. Geen ander concours heeft zo’n uitgebreid internationaal netwerk (er zijn voorrondes in 55 steden, verspreid over de hele wereld) en de namen van winnaars uit het verleden liegen er niet om. Angelika Kirchschlager, Angela Gheorghiu, Elina Garanca…

‘The sky is not the limit’

Eén van de recente winnaressen is sopraan Pretty Yende. Zij won in 2009 alle prijzen tijdens het concours. De hoge verwachtingen die dat kweekte, kwamen eind vorig jaar helemaal uit toen ze debuteerde bij de Metropolitan Opera in New York in Rossini’s Le Comte Ory.

“Ik was enorm verrast door mijn overwinning in Wenen”, vertelde Yende een paar jaar geleden in een interview met Place de l’Opera. “Ik was er zonder verwachtingen naartoe gegaan. Toen ze voor de eerste keer mijn naam noemden, was ik al heel erg blij, omdat ik tenminste één prijs had gewonnen die mijn carrière verder kon helpen. Dat ik ook nog de andere prijzen won, was een enorme bonus.”

Yende won in 2008 ook prijzen tijdens het Internationaal Vocalisten Concours in ‘s-Hertogenbosch en kon toen al merken hoezeer zulk succes bijdraagt aan het verloop van je carrière. “Het gaf me vele mogelijkheden om in Europa op te treden.”

Het devies van de Zuid-Afrikaanse zangeres aan andere jonge talenten luidt: “Niets is onmogelijk, we leven in een wereld van mogelijkheden. Werk hard, werk nog iets harder en heb vertrouwen. The sky is not the limit. Er is daar nog een hoop ruimte.”

Een andere zanger die een flinke ‘boost’ van het Belvedere kreeg, is tenor Gaston Rivero. Hij eindigde in 2009 achter Yende op de tweede plaats. “Dankzij de competitie kreeg ik de erkenning die ik nodig had”, vertelt hij. “Daarvoor was ik vooral in de Verenigde Staten bekend, en mijn grootste prestatie was dat ik understudy mocht zijn voor Massimo Giordano als Don José in Berlijn. Na het Belvedere kreeg ik in Europa veel meer respect.”

Het operahuis van Klagenfurt bood Rivero na het Belvedere de rol van Radames in Aida aan. Dat optreden opende vele deuren voor hem. Ook maakte hij tijdens de finaleronden van het Belvedere kennis met iemand uit Graz. Twee jaar later kreeg hij er een rol in Manon Lescaut. “Het Belvedere was wat dat betreft echt een grote gebeurtenis.”

Amsterdam

De afgelopen 31 jaar vond de finale van het Belvedere steevast plaats in de Kammeroper in Wenen. Door een politiek spel, waarbij de Kammeroper onder het Theater an der Wien kwam te vallen, viel de steun voor de competitie in Wenen weg. De organisatie richtte zijn blik daardoor voor het eerst over de grens.

Met dank aan steun van de gemeente Amsterdam, het Staetshuys Fonds en De Nederlandse Opera kreeg Amsterdam de eer van de eerste buiten-Oostenrijkse Belvedere-editie.

De 150 zangers die door de wereldwijd gehouden kwalificatieronden zijn gekomen, treden op 29 juni aan in Amsterdam voor de inhuldiging van de competitie. Na coachingsessies op 30 juni gaat de finale op maandag 1 juli van start met de eerste ronde, gehouden in De Kleine Komedie. Die ronde duurt voort tot dinsdagavond 2 juli. Beide dagen zijn niet toegankelijk voor publiek.

Op 3 juli en 4 juli volgen de halve finales, tevens in De Kleine Komedie. Hierbij mag wel publiek aanwezig zijn. Tijdens deze dagen worden zo’n 15 zangers geselecteerd die mogen optreden in de finale op zaterdag 6 juli in Het Muziektheater.

In die finale wordt naast de Eerste Prijs (7.000 euro), Tweede Prijs (3.500 euro) en Derde Prijs (2.500 euro) een Publieksprijs van 2.000 euro vergeven en een prijs van de Internationale Media Jury (1.500 euro). Verder zijn er diverse speciale prijzen en geven vele operahuizen engagementen voor rollen.

Van de deelnemers is, zoals bij elk zangconcours, een erg groot deel sopraan (67 van de tot nu toe bekendgemaakte zangers). Verder zijn Oost-Europa (meer dan 40 zangers) en Azië (ruim 20 zangers) goed vertegenwoordigd.

Uit Nederland doen in elk geval sopraan Maartje Rammeloo en mezzosopraan Francine Vis mee. Uit België sopraan An Luyten en bariton Ivan Thirion.

Zie voor meer informatie de internationale website van de Belvedere Competition en de Nederlandse website van het Belvedere Operaconcours.