Naar aanleiding van de twintigste sterfdag van regisseur Giorgio Strehler (1921-1997) besloot de Scala in Milaan diens productie van Die Entführung aus dem Serail te reconstrueren. Een ronduit gelukkige opera-avond was het resultaat, met Lenneke Ruiten in de hoofdrol.

Strehlers productie van Mozarts Singspiel stamt uit 1965, toen die bij de Salzburger Festspiele in première ging. In de decennia daarna werd de voorstelling telkens weer door de Scala op het toneel gezet. Gezien de talrijke nieuwe en deels zeer onbevredigende producties die dit werk de afgelopen tijd in Europa gekregen heeft, was het een goede keuze om Strehlers regie terug te brengen.

Strehler creëert met een tweede, barokke toneellijst subtiel een theater-in-een-theatervorm, waarmee de intimiteit die deze opera nodig heeft gewaarborgd wordt. Het door Luciano Damiani (1923-2007) ontworpen decor, gereconstrueerd door Carla Ceravolo, volstaat in zijn eenvoudige schoonheid, met een sfeervolle horizon aan zee, aangevuld door enkele geschilderde elementen en rekwisieten. De betoverende lichteffecten van Marco Filibeck zorgen voor een melancholische touch en creëren een mooi spel met licht en schaduw, waarin de aandacht voortdurend op de muziek gericht wordt.

Ook Strehlers gevoelige, nadrukkelijk ingehouden personenregie (instudering: Mattia Testi) dient volledig de muziek. Maar goed dat de Scala erin geslaagd was een jong en uitmuntend zangersensemble te engageren.

In de veeleisende rol van Konstanze wist Lenneke Ruiten volop te overtuigen. Haar prachtig gekleurde sopraan sprak in alle registers aan en was de halsbrekende coloraturen in de bravoure-aria’s met stralende lichtheid meester. Ze zong ‘Martern aller Arten’ recht het belichte auditorium in; een meeslepend hoogtepunt van beklemmende intensiteit.

Mauro Peter was een uitstekende Belmonte. Zijn lyrische, onberispelijk gecontroleerde tenor verklankte van begin af aan treffend de emoties waar zijn karakter doorheen ging. In de derde akte imponeerde hij met zijn interpretatie van ‘Ich baue ganz auf deine Stärke’.

Het paar Blonde en Pedrillo was knap bezet met de levendige, glasheldere sopraan Sabine Devieilhe en de prachtige buffotenor Maximilian Schmitt. De laatste zorgde samen met de geweldige Osmin van Tobias Kehrer voor een onvergetelijk showstuk vol humor tijdens het zuipduet ‘Vivat Bacchus’.

In deze enscenering werd Osmin neergezet als een eigenaardige, morrende kwibus. Kehrer ging theatraal en muzikaal helemaal op in die rol en ontbrandde in het rondo ‘Ha, wie will ich triumphieren’ een vuurwerk van lage noten. Een ware triomf.

In de spreekrol van Bassa Selim zette de Weense acteur Cornelius Obonya een ruwe, autoritaire en doorgaanse brutale heerser neer, die je aan het einde van de opera de vergeving van zijn gevangenen niet helemaal toevertrouwde.

Het door Bruno Casoni ingestudeerde koor en de koorsolisten kweten zich voortreffelijk van hun taak. In de korte koorscènes maakten ze met hun virtuoze acrobatiek indruk.

Als jonge dirigent leidde Zubin Mehta in 1965 de première van deze enscenering. Direct vanaf de ouverture was aan het Scala-orkest te horen dat het Mehta aan het hart ging om deze productie nog een keer te brengen. Het orkest maakte ieder moment pakkend en spannend, en speelde met een flinke portie exotiek door de inzet van ‘Turkse instrumenten’. Tegelijkertijd benadrukte Mehta de door de regie overgebrachte melancholie.

Aan het einde van deze grandioze uitvoering ontvingen zangers en orkest veel en hartelijk applaus van het publiek. Helaas was de zaal vanwege de zomerhitte niet bijzonder goed gevuld. Deze fantastische voorstelling had zeker een vol huis verdiend!

Die Entführung aus dem Serail is nog tot en met 1 juli te zien. Zie voor meer informatie de website van het Teatro alla Scala.