FeaturedOperarecensie

Subliem concert Jaroussky en Stutzmann

Met sloop bedreigd, maar nog niet ‘uitgezongen’: de Dr Anton Philipszaal was zondagmiddag het toneel van een uniek barokconcert van Philippe Jaroussky en Nathalie Stutzmann. Zelden spraken Händels en Vivaldi’s operahelden zo tot de verbeelding.

Nathalie Stutzmann en Philippe Jaroussky (foto: Arsenal - Metz en Scène - Cyrille Guir).
Nathalie Stutzmann en Philippe Jaroussky (foto: Arsenal – Metz en Scène – Cyrille Guir).

Voor de ingang van de Dr Anton Philipszaal beweegt een enorme rij mensen zich langzaam richting ingang. Ze komen voor Philippe Jaroussky, de ongeëvenaarde virtuoos onder de countertenoren, die zingt met de puurheid van een engel en de kracht van de zon. Luisteren naar de duizelingwekkende coloratuuraria’s van Jaroussky staat, volgens zijn vele bewonderaars op YouTube, gelijk aan een “l’orgasme musical”.

Maar ze krijgen nog meer: de bezoekers staan op het punt misschien wel het mooiste barokconcert te gaan horen dat ooit in deze al opgegeven zaal, tot voor kort nog de thuisbasis van het Residentie Orkest, weerklonk. Jaroussky streek er zondag neer als de zingende merel op een ontluikende bloesemtak, maar de bloeiende boom kreeg gestalte door de veelzijdige en bloedmuzikale alt en dirigente Nathalie Stutzmann en haar ensemble Orfeo 55.

In de woorden van Sir Simon Rattle: “So much love, intensity and pure technique, Nathalie is a true conductor. We need more conductors like her.” Daarvan bleek geen woord overdreven, want de in sierlijke dansbewegingen dirigerende Stutzmann is in staat met vrijzinnige muzikale trefzekerheid, hartveroverende warmte, onuitputtelijke energie en totale overgave de essentie van de muziek door alle hoeken van de zaal te laten stromen.

Zoals het licht door de gebrandschilderde ramen van een oude kathedraal schijnt en de verstilde ruimte weer tot leven brengt, zo liet Stutzmann haar spontane bezieling schijnen over de partituren van Vivaldi en Händel, die in de wereld van de authentieke muziekpraktijk niet zelden tot verantwoorde truttigheid en dogmatisme worden gereduceerd. Maar onder de organische leiding van Stuzmann werden ze verleid hun emotionele betekenis te onthullen. Niets menselijks is vreemd aan de Vivaldi en Händel van Stuzmann. Binnen haar tedere omarming dansen, lachen, huilen, tieren, verlangen en dromen alle noten.

Haar in 2009 opgerichte ensemble Orfeo 55 at instrumentaal uit Stutzmanns hand en liet zich flexibel en alert meesleuren in de avonturen van de geliefden uit opera’s van Vivaldi en Händel. Zeker van haar loyale orkest draaide Stutzmann zich al dirigerend om en begon ergens vanuit de diepte prachtig te zingen, onweerstaanbaar solo of in schitterende dialogen met de blijmoedig af en aan lopende Philippe Jaroussky.

Solo zong de countertenor als altijd schijnbaar moeiteloos de sterren uit de hemel, maar in de duetten met zijn muzikale ‘tweelingziel’ Stutzmann zong hij zo mogelijk nóg meer bevlogen en intens.

Zelden spraken vergeten operahelden zo tot de verbeelding als de getergde Anastasio uit Vivaldi’s Il Giustino, de smartelijke Farnace uit de gelijknamige Vivaldi-opera, die “het bloed als een ijskoude stroom door zijn aderen voelt stromen”, of de smoorverliefde prinses Atalanta en haar charmante jager Meleagro uit Händels opera Atalanta, die samen zingen: “Eindelijk heeft de liefde in ons / een zoete band gesmeed / maar het lot wil nu uiteindelijk / de eeuwige verbondenheid / van onze harten / Geliefde, liefste!” Een tekst die als motto voor het hele concert had kunnen dienen.

Het zijn maar een paar voorbeelden van wat zich niet goed beschrijven laat in woorden: de sublieme (samen)zang, de theatrale humor en de ultieme inspiratie van Jaroussky, Stutzmann en haar Orfeo 55.

Vorig artikel

Dame Kiri hoort en ziet alles

Volgend artikel

Robin Johannsen komt eraan!

De auteur

Wenneke Savenije

Wenneke Savenije

14Reacties

  1. lieneke
    16 september 2014 at 14:41

    Prachtig verwoord en helemaal eens. Het was subliem, wat mij betreft nog meer door Stutzmann. Scherza Infida, wow daar werd ik heel lang stil van.

  2. Olivier Keegel
    16 september 2014 at 16:22

    Ik was er gelukkig ook bij. Een concert dat de perfectie naderde. Niet alleen de fabelachtige solisten Stutzmann en Jaroussky, maar ik werd ook geheel blij van het ensemble Orfeo 55. Meeslepend! Nog afgezien van de mooie strijkersklank, heerlijke gedurfde dynamiek en ritmisch lekker strak. Bij de rubati had Gustav Leonhardt zijn vingers afgelijkt (het “rubato in de barok” was een van zijn stokpaardjes). Verder zat er een geweldige schwung in de middag, mede dankzij de handige methode om een ellenlang applaus tussen de aria’s te vermijden (dank! dank!). Ten slotte: Humor in de klassieke muziek is meestal van de allermeligste soort, maar nu eens een keer niet: gedoseerd en elegant.

  3. Gerard Lemaitre en Paul Maas
    16 september 2014 at 19:01

    We hebben genoten, het was fantastisch.
    Wat een grootsheid, schoonheid, passie, een en al liefde voor de muziek.
    De zaal was muisstil en dat zegt zoooooo veel!
    Philippe, een virtuoos, Nathalie met de fluwelen stem; heerlijk om naar luisteren en te kijken.
    Dank u wel dat U Philippe en Nathalie in Den Haag gebracht heeft.
    We hopen dat ze ooit weer terugkomen!

  4. Alex Koek
    16 september 2014 at 19:33

    Prachtige recensie en helemaal mee eens.

    Ik heb er echt van genoten en samen met mij, vele anderen, aan het enthousiasme van het publiek te horen.

    Ondanks dat ik op het balkon front op de derde rij van achter zat, roerde zijn emotie en die van Nathalie Stuszmann met haar Orfeo 55 de hele zaal.

    Kijk alweer uit naar een volgend concert.

  5. corry ehlen
    16 september 2014 at 21:27

    Prachtige recensie.
    Voeg hierbij…leeftijdloos ineenvloeien van het mannelijke en vrouwelijke tot intense expressie van amoureuze emoties.

  6. corry ehlen
    16 september 2014 at 21:31

    Prachtige recensie.
    Voeg hierbij…vervloeien van het vrouwelijke en mannelijke in muzikale expressie van amoureuze emoties

  7. Felix Schoonenboom
    17 september 2014 at 08:07

    Een bijzonder concert Stutzmann/Jaroussky.
    Een hoge counter en een lage alt; stemmen die in duetten langzamerhand versmolten tot een eenheid, een ware belevenis.

    Het orkest, Orfeo 55, voegde zich naar Stutzmann’s wensen: warmbloedig en vitaal.

  8. Els Lachner
    17 september 2014 at 16:47

    Jaroussky was weer de top en met volle teugen genieten. Stutzmann was een verbijsterende ontdekking; wat heeft die vrouw in haar mars, geweldig! Zij en haar orkest waren één adem, en door alle musici en de twee sublieme zangers werd met grote inzet, emotie en veel plezier prachtige muziek gemaakt. Dat voelde je aan den lijve. Mijn vriendin en ik werden drievoudig verwend; een groot geschenk om nooit meer te vergeten!

  9. Jan
    18 september 2014 at 00:20

    Het hoogtepunt van het theaterseizoen viel dit jaar wel erg vroeg, want het zal toch moeilijk zijn dit te overtreffen.

    Wat een fantastisch concert !! Philippe Jaroussky op z’n best, maar Nathalie Stutzmann en Orfeo 55 deden zeker niet voor hem onder. En zo fantastisch op elkaar ingespeeld.

  10. Thei Kockelkoren
    19 september 2014 at 19:16

    Een geweldig programma van grote componisten en uitgevoerd door pure vakmensen. Zowel het orkest als de twee solisten. Vivaldi en Händel zouden erg tevreden kijken naar dit prachtige en emotionele schouwspel.
    Een voorrecht om dit te mogen beleven!
    En een recensie waar niets aan toe te voegen is.

  11. 19 september 2014 at 22:10

    Prachtige recensie! Voor de liefhebber hieronder nog meer herinneringen:
    http://haagsepraatjes.wordpress.com/2014/09/19/jaroussky-in-den-haag/

  12. Simon,Frank en Alies.
    21 september 2014 at 15:05

    Wij mochten het ook meebeleven.Het zit ons nog vers in het geheugen.Woorden schieten hierbij tekort.Het was een fantastische ervaring.Wat een energie het
    spatte ervan af.De chemie tussen hen beiden was voelbaar.Zo wonderbaar schoon.Het bracht hen naar grote hoogtes en waar wij in meegesleurd werden.
    Fenomenale stemmen met een bruisend Orfeo 55.

  13. Loes Caarls
    6 maart 2019 at 16:54

    Philippe Jaroussky en Nathalie Stutzmann zijn mijn grote favorieten. Ik kan urenlang genieten van YouTube uitvoeringen en interviews met aanvankelijk Jaroussky en steeds meer Stutzmann. Ik hoop ze nog eens in vivo mee te maken in een optreden.
    Philippe Jaroussky zie ik waarschijnlijk op 13 april 2019 in Essen. Ik zie daar erg naar uit. Wat ik mooi vind van hem is te veel om op te noemen: o.a. Alto Giove van Porpora, Scherza infinida van Händel, veel van Monteverdi.
    Van Nathalie Stutzmann vind ik Cara Sposa van Händel en Erbarme Dich van J.S. Bach bijzonder mooi.
    Bovengenoemde recensies vind ik mooi verwoord en ik kan mij in veel woorden vinden.

    Het zou fantastisch zijn als we beiden wat vaker naar Nederland zouden kunnen krijgen. Bij mijn weten is na dit concert op 14 september 2014 Philippe Jaroussky nog enkele malen in Nederland geweest: Concertgebouw A’dam; Oude Muziekfestival Utrecht; Doelen Rotterdam(?) en misschien nog vaker.

    Ik hou mij voor zover mogelijk op de hoogte van plaatsen en tijden van hun optredens.

  14. Rudolph Duppen
    8 maart 2019 at 09:38

    @Loes Caarls heeft geluk.Nathalie Stutzmann is te bewonderen als dirigent op do 14 en 15 november, 2019 in een programma van Mozart, Richard Strauss en Schumann. Op 19,20 en 22 december, 2019 als dirigent van het Weihnachtsoratorium, deel1,2 en 3 en voorafgaande aan het concert in de grote zaal van De Doelen in Rotterdam in aria’s van Bach en de cantate Ich habe genug in de Jurriaanse zaal aldaar met leden van het Rotterdams Philharmonisch Orkest en Orfeo 55.