FeaturedOperarecensie

Jubileum DNO krijgt morbide einde

Een vrouw met wraakgevoelens en suïcidaal gedrag. En een vrouw met een bezeten verlangen en necrofiele trekjes. Met die twee operakarakters sluit De Nationale Opera zijn jubileumseizoen af. Sopraan Eva-Maria Westbroek geeft de dames formidabel stem.

Eva-Maria Westbroek met op de achtergrond Marc Albrecht en het Rotterdams Philharmonisch Orkest. (© Hans van den Bogaard)
Eva-Maria Westbroek met op de achtergrond Marc Albrecht en het Rotterdams Philharmonisch Orkest. (© Hans van den Bogaard)

Nationale Opera & Ballet stroomde woensdagavond niet vol voor het eerste van twee jubileumconcerten. Kort voor de première was er met kortingsacties nog een slinger aan de kaartverkoop gegeven, waardoor de zaal uiteindelijk redelijk bezet was, maar vol was het zeker niet.

Misschien hadden meer mensen moeite om het wat en waarom van dit jubileumconcert te duiden. In november vierde De Nationale Opera zijn vijftigste verjaardag al met een groots operagala: black tie, vol programma, sprekende zangersnamen. Wat is dan de programmatische zin van een ‘jubileumconcert’?

De invulling van het concert was bovendien karig. De avond duurde 1 uur en 25 minuten, waarvan 25 minuten pauze. Qua lengte eerder een veredeld lunchpauzeconcert dan een gevulde avond. In het uurtje klonken een ouverture, een dans (zonder dans) en twee operascènes. Niet meer. Had dat niet aangedikt kunnen worden met bijvoorbeeld enkele koorscènes of, voor mijn part, operaballetten?

Het enige wat de gang naar het Waterlooplein voor mij de moeite waard maakte, was de kans om de internationaal gelauwerde sopraan Eva-Maria Westbroek weer eens te zien. Het werd dan ook háár avond.

Maestro Marc Albrecht, die de geplande Jaap van Zweden verving, opende het concert met de smakelijke ouverture van Wagners grand opéra Rienzi, fijn gespeeld door het Rotterdams Philharmonisch Orkest. Een mooi pleidooi om het hele werk eens op het toneel te zetten (een lans die collega Peter Franken recent al brak naar aanleiding van een productie in Leipzig).

Het duo Momme Hinrichs en Torge Møller van FettFilm tekende tijdens de ouverture met krijtachtige strepen een theatergordijn op het projectiedoek, en speelde daar wat mee. Vervolgens ging dat virtuele doek open en zagen we, getekend in dezelfde stijl, de zee. Een simpele maar doeltreffende achtergrond voor de grote scène van Didon uit Les Troyens van Berlioz. De Trojaanse prins Énée is heimelijk uitgevaren, wat de Carthaagse koningin met een gebroken hart achterlaat. Eerst zint ze op wraak en wil ze alles verbranden wat haar aan hem herinnert. Maar dan breekt ze en wenst ze alleen nog maar de dood.

Eva-Maria Westbroek kwam over een wentelende loopbrug uit de orkestbak geschreden en zette in met ‘Va, ma soeur’. Ze greep direct alle aandacht en liet die niet meer los. Haar stem is majestueus, werkelijk een monument van operaklank. Woede, wraak, verdriet en zielenpijn vloeiden er rijkgeschakeerd doorheen, wat de worsteling van Didon hoorbaar en voelbaar maakte. Eva Kroon (Anna) en Harry Teeuwen (Iopas) droegen op welluidende wijze een steentje bij.

Eva-Maria Westbroek als Salome. (© Hans van den Bogaard)
Eva-Maria Westbroek als Salome. (© Hans van den Bogaard)

Na de pauze werd ook de bekende ‘Tanz der sieben Schleier’ uit Salome door FettFilm van geprojecteerde theatergordijnen voorzien. Als sluiers schoven ze één voor één opzij. De dans kreeg zo het karakter van een ouverture voor Salome’s ‘Schlussgesang’.

Westbroek gaf die slotzang intens vorm. In plaats van het hoofd van Johannes de Doper had regisseur Pierre Audi haar een jas gegeven, maar ze wist er goed raad mee. Ze creëerde een dramatische scène, met zinderend pathos en stekende hoge noten. Tijdens haar formidabele slotzinnen schreed ze weer terug richting de orkestbak, zodat bij de heftige slotakkoorden (Albrecht weet wel raad met Richard Strauss) de cirkel rond was.

De mise-en-espace van Pierre Audi schiep de juiste atmosfeer voor beide scènes. De klasse van Eva-Maria Westbroek deed de rest. Haar kwaliteit is meer dan genoeg reden om naar Nationale Opera & Ballet af te reizen. Al blijft het voor mij een vraag of een programma met enkel een hoofdgerecht echt verzadigt.

Het Jubileumconcert is nog te zien op vrijdag 1 juli om 20.00 uur. Zie voor meer informatie de website van De Nationale Opera.

Vorig artikel

Programma Salzburger Festspiele 2016

Volgend artikel

4 Musketiers dingt naar Zapp Theaterprijs

De auteur

Jordi Kooiman

Jordi Kooiman

Jordi Kooiman is journalist en muziekliefhebber. Hij richtte in januari 2009 Place de l'Opera op en leidt sindsdien het magazine.

21Reacties

  1. Olivier Keegel
    30 juni 2016 at 18:55
  2. Hans van Verseveld
    30 juni 2016 at 20:32

    Ja Jordi, een complete Rienzi. Als dat zou kunnen, maar met het afscheid van Pierre Audi, die wel in was voor een beetje Grand Opera vrees ik, dat die kans verkeken is!

  3. Gallodoro
    1 juli 2016 at 00:19

    “Zo zag men het in België”?. Maar dan toch door de ogen van een Nederlandse recensent. Jammer van de taalfouten, die ik van deze auteur niet gewend ben.

  4. Dick
    1 juli 2016 at 09:35

    Fijne recensies, zowel van Jordi als van Olivier. Sympathiek van Olivier dat hij zijn beschouwing hier met ons wil delen, sympathiek van Jordi dat hij een artikel van een “concurrerende” website toestaat. En verder niet zeuren.

  5. Maarten-Jan Dongelmans
    1 juli 2016 at 12:26

    @Dick: op een forum als Place verwacht je ook niet anders. Toch? Ik zie het als een stukje service.

  6. kersten
    1 juli 2016 at 12:36

    @Gallodo: Vlaams is ook Nederlands.

  7. kersten
    1 juli 2016 at 14:12

    @Gallodoro: excuus voor mijn tikfout!

  8. Gallodoro
    1 juli 2016 at 14:22

    Een verduidelijking van mijn bovenstaande reactie is blijkbaar nodig. Het kwam en komt mij een beetje merkwaardig voor, dat een bij mijn weten Nederlandse recensent verwijst naar een door hem op een Belgische operasite geplaatste kritiek met de mededeling “Zo zag men het in België”. De opmerking over taalfouten had betrekking op de zin “Toegangsprijzen die op de zwarte markt tegen dubbele prijs verkocht worden!” en op “spreekwoordelijke thuisblijvers”. Dat meneer Dick dat “zeuren” vindt moet hij weten. De stelling “Vlaams is ook Nederlands” zal ik niet bestrijden, maar het ontgaat me eerlijk gezegd waarop die in dit verband slaat.

  9. theo laceulle
    1 juli 2016 at 16:19

    Het valt mij op dat niemand van de ‘commentatoren’ op deze mooie recensie het over het concert zèlf heeft. Natuurlijk, het wás een (te) kort programma, maar wat zingt Eva Maria Westbroek fantastisch, en daar kwamen we toch voor?
    Hoe zij met grote warmte haar ‘hart weet uit te zingen’ vind ik geweldig en ontroerend tegelijkertijd. Salomé zong ze bij mijn weten voor het eerst, en om dan zo de slotscène vorm te geven: koninklijk!

  10. Rudolph Duppen
    1 juli 2016 at 20:51

    Er staan elf reacties bij de aankondiging van het concert op deze site.

  11. Maria
    1 juli 2016 at 23:01

    De reacties bij de aankondiging van het concert gaan vooral over de vraag of er een pauze is en over de kaartverkoop. Wie iets wil lezen over het concert zelf kan daar dus maar beperkt terecht. Ik was er vanavond. Niet uitverkocht, en ik kon met mijn 8ste rang toch mooi een stuk opschuiven! Een bescheiden gelukje. Het concert was natuurlijk veel te kort. Maar Eva Maria Westbroek horen als Salome… Mijn hemel, het zweet stond in mijn handen! Wat deed ze dat geweldig. Misschien ga ik toch maar een kaartje kopen voor Manon Lescaut…

  12. Rudolph Duppen
    2 juli 2016 at 11:58

    Voor zeer lovende recensies kun je ook terecht bij de Nederlandse kranten. o.a.Parool ****, NRC Handelsblad ****.

  13. 2 juli 2016 at 22:50

    Wat een rare recensie van Thea Derks op http://www.cultureelpersbureau.nl

    We zijn het er unaniem over eens dat het, weliswaar wat kort misschien, een fantastische avond was en Eva schitterde..!

  14. Rudolph Duppen
    3 juli 2016 at 18:35

    Volledig met Wiebke eens.Een bizarre, zeer onevenwichtige recensie door iemand die kennelijk niet gehinderd wordt door enige kennis van zaken.

  15. Maarten-Jan Dongelmans
    3 juli 2016 at 22:08

    Volgens mevrouw Derks blonk het Rotterdams in zijn vertolking van Rienzi niet uit in subtiliteit. Het werkt blijkbaar aanstekelijk: hetzelfde kan immers geconstateerd worden van haar eigen recensie.

  16. Shmulik Lipniski
    3 juli 2016 at 23:05

    Erg overdreven om Thea Derks te beschuldigen van gebrek aan kennis, ook al ben je niet met haar eens.
    De pauze in het concert was totaal overbodig, mensen komen voor Westbroek, zoals Jordi terecht opmerkt, als die dan nog geen half uur zingt, kan ik me voorstellen dat men zich bekocht voelt.
    Ik,genoot wel heel erg van het zingen, voor en na de pauze.

  17. Gerard
    4 juli 2016 at 09:01

    Het andere geluid van Thea Derks mag best gehoord worden. Hard, harder, hardst met veel vibrato is toch een beetje de norm geworden, en daar raken we onderhand aan gewend (totdat je weer eens die ouwe opnamen hoort..), neemt niet weg dat Westbroek die ‘gebreken’ ruimschoots compenseert met een enorme theatrale kracht; In het theater wil ik dat ook vooral zien, anders kan ik net zo goed thuis op de bank naar een CD luisteren. Er waren er meer beroemde zangers die misschien niet de mooiste stem hadden maar op het podium beesten werden. En ik neem aan dat er niet heel veel gerepeteerd is voor dit concert, dus dat zal de wat zwakke Rienzi verklaren.

  18. 4 juli 2016 at 19:49

    Hard harder hardst …….?

    In grote romantische opera zoals de werken van R.Wagner, R.Strauss en vele andere componisten moet je gewoon de nodige decibellen kunnen produceren anders moet je er niet aan beginnen.
    Appels niet met peren vergelijken…
    De “Mozartiaanse & barok criteria” gelden gewoon niet in deze tak van opera.

    Wat een genot om iemand te horen die je gewoon ruimschoots blijft horen in alle hoogtes en laagtes van de stukken!

    Ik vind het ‘onderbezetten’ qua stemgrootte veel erger, zoals recentelijk in de Hänsel und Gretel waarbij je de hoofdrol zangers niet of amper over het orkest hoorde, en waarbij dus de microfoons noodzakelijk waren. Iets wat niet zou moeten in de opera!

  19. Hans van Verseveld
    4 juli 2016 at 22:27

    Hoezo hard? Strauss vraagt veel, heel veel van het orkest en daar moet de sopraan dan nog ruimschoots overheen zingen en dat was nu juist wat Eva-Maria Westbroek met enorme inzet deed. Het huis aan de Amstel staat niet bekend als een ideaal akoestisch wonder en daarom is het buitengewoon prettig dat hier een sopraan stond die die ruimte met verve wist te vullen.

  20. 5 juli 2016 at 21:41

    Amen, Hans!