Ik heb nog nooit zoveel nonsens op het operatoneel gezien als in Donizetti’s onbekende Le convenienze ed inconvenienze teatrali. Maar wat een hilarische nonsens! Bongiovanni heeft het werk op dvd uitgebracht: 150 minuten heerlijke opera van het meest maffe soort.

De term ‘convenienze teatrali’ uit de titel slaat op de strikte regels die eind achttiende, begin negentiende eeuw golden over de verdeling van aria’s (‘nummers’) onder de solisten. Zo hadden de castraten bepaalde privileges, zoals enkele aria’s met een ‘da capo’, en uiteraard lieten ook de prima donna’s zich nadrukkelijk gelden.

Over deze praktijken gaat het ‘dramma giocoso’ van Gaetano Donizetti. Het speelt zich af in een operahuis, waar de voorbereidingen gaande zijn voor een nieuw werk van de componist Biscroma Strappaviscere: Romolo ed Ersilia. Alles loopt echter uit de hand.

De opgeblazen prima donna, de castraat, de jaloerse seconda donna (en vooral haar moeder!), de ijdele Duitse tenor: allen bestoken ze de componist en librettist met hun eisen. Of het nu gaat om de verdeling van de aria’s of om de volgorde van hun namen op het affiche.

Het is een knotsgek verhaal, zonder veel lijn of ontwikkeling, maar met tal van komische situaties en gelegenheden voor humoristische muziek. Roberto Recchia regisseert het verhaal in het begin wat stijf, maar het wordt steeds levendiger en grappiger op het toneel.

De cast acteert lekker overdreven en heeft vocaal voldoende in huis om de pakkende nummers van Donizetti recht te doen. Eén iemand is daarbij onmisbaar: Paolo Bordogna als Agata, de ‘mamma’ van de seconda donna Luigia. Hij geeft in zijn travestierol een hilarisch optreden, dat met de scène bonter wordt.

De combi van zijn bariton met zijn vrouwelijke personage is sowieso al komisch, maar daarbij ziet hij er ook nog eens echt vrouwelijk uit (dankzij fantastische make-up) en acteert hij uiterst overtuigend. Hij is zó dwaas, dat je niet anders kan dan lachen.

Zijn zang is net zo bont gekleurd, met uitstapjes in falsetstem en groteske grappen als een kort fragmentje uit Casta Diva van Bellini. En alsof het nog niet genoeg is, duikt hij ook op in het ballet in de tweede akte, om iedereen te verbluffen met zijn soepele dans. Op spitzen! Wat een buffo…

Het vocale vuurwerk komt van Donata D’Annunzio Lombari, de prima donna. Met haar puntige, scherpe zang zet ze geloofwaardig haar pinnige personage neer. Haar coloraturen zijn uitstekend.

Danilo Formaggia krijgt als de Duitse tenor Guglielmo enkele malen de lachers op zijn hand door met zwaar accent een aria te repeteren, wat hopeloos mislukt. De orkestleden achter hem kunnen hun lach niet inhouden. Later laat hij de aria ‘beter ingezongen’ horen en dan oogst hij bewondering met enkele knallende hoge noten.

De opera sluit af met een fraai gecomponeerde finale. Een prachtige punt achter een gewoonweg heerlijke voorstelling.

Hieronder een trailer van de productie (op andere muziek):