Operarecensie

Jaroussky, Lezhneva glanzen in barokconcert

Het lukte countertenor Philippe Jaroussky afgelopen zondag weer om het Concertgebouw afgeladen vol te krijgen. Hij was fenomenaal in Nisi dominus van Vivaldi en liet de jonge sopraan Julia Lezhneva schitteren in het Stabat Mater van Pergolesi. I Barocchisti begeleidde.

Philippe Jaroussky (foto: Marco Borggreve).
Philippe Jaroussky (foto: Marco Borggreve).

Het ensemble I Barocchisti komt uit het Italiaanse gedeelte van Zwitserland en is gespecialiseerd in de historische uitvoeringspraktijk. Met dirigent Diego Fasolis meegerekend stonden afgelopen zondag elf orkestleden op het podium en dat oogde in de Grote zaal erg weinig. Ze produceerden weliswaar een flink geluid, ook later met de zangers, maar door hun authentieke instrumenten bleef de klank wat vlak. Niet minder mooi overigens.

Fasolis, die een intens lichamelijke manier van dirigeren heeft, liet de twee instrumentale werken van Vivaldi – het opwarmertje voor het vocale deel – grotendeels levendig spelen. Sinfonia ‘Al Santo Sepolcro’ in b, dat een zeer kort stuk is, werd razendsnel gevolgd door Concerto Grosso Op. 3 nr.11 in d. Dit stuk komt uit L’Estro Armonico en heeft een opvallende vioolsolo, die virtuoos gespeeld werd door Fiorenza De Donatis.

In het Nisi dominus van Vivaldi liet Jaroussky wederom horen wat voor uniek stemgeluid hij heeft. Prachtig klonk zijn hoge melancholische stemgeluid en zijn mooie, lichte frasering. Het Nisi dominus, eigenlijk Psalm 126, is een werk dat niet vaak wordt uitgevoerd door countertenoren. Het is zwaar om te zingen, vooral omdat het een grote beheersing van de ademtechniek vraagt.

Eén van de mooiste strofen uit dit religieuze werk is het vierde deel, ‘Cum dederit…’ Op de laatste twee woorden, ‘fructus ventris’, zong Jaroussky op schitterende wijze lang aangehouden tonen, in samenklank met de donkere klanken van een theorbe. Het publiek luisterde ademloos. Aan zijn gezicht te zien was ook de zanger zelf nadien opgelucht dat het zo goed gelukt was.

Later klonk het stuk meer gedragen, bijvoorbeeld in het ‘Beatus vir qui’, met een mooi tussenspel van viola d’amore, orgel en theorbe.

Het Stabat Mater van Giovanni Battista Pergolesi gaat over het verdriet van moeder Maria bij de kruisiging van haar zoon Jezus Christus. Een muzikaal gebed dat meestal uitgevoerd wordt rondom Pasen. Dit bekende werk zong Jaroussky samen met de jonge sopraan Julia Lezhneva. Deze ‘rising star’ is klein en komt heel bescheiden over, maar haar stemgeluid is volumineus en geheel niet scherp.

Het begin van het Stabat Mater werd in een behoorlijk tempo opgezet. Dat was ook wel te verwachten bij de telkens heen en weer hupsende dirigent, die veel van zijn orkestleden verlangde.

Julia Lezhneva (foto: Uli Weber / Decca).
Julia Lezhneva (foto: Uli Weber / Decca).

Sterk begon Lezhneva in het ‘Cuius animam’. In de tekst staat: ‘Alsof een zwaard haar kwam doorsnijden’. Dat plots snijden wordt muzikaal weergegeven door violen, maar dat effect was niet echt hoorbaar. Jammer.

Heel opvallend was dat Jaroussky, zeker in volume, zeer bescheiden naast Lezhneva stond te zingen. Het maakt deel uit van zijn innemende persoonlijkheid dat hij graag anderen laat stralen.

Ook in het ‘Vidit suum’, met meeslepende herhalingen, kreeg Lezhneva de kans om te schitteren. Wat heeft deze jonge Russische vrouw een ongekend licht vibrato in haar stem.

Het orkest speelde voortreffelijk in deze uitvoering, met een donker vraag- en antwoordspel tussen de verschillende instrumentengroepen. Al met al was deze uitvoering verfrissend, maar je miste toch de smart van de rouwende moeder. Desalniettemin werd na de toegift – Salve regina van Scarlatti, met prachtige a capella passages – de zaal bijna afgebroken.

Fred Luiten Concertorganisatie heeft nog één concert op het programma staan dit seizoen: een optreden van Collegium Vocale Gent onder leiding van Philippe Herreweghe op 7 juni. Zie voor meer informatie de website van het Concertgebouw.

Vorig artikel

Luik brengt Beethovens enige opera

Volgend artikel

Sonostream toont Emmerich Smola-concert

De auteur

Rudolf Hunnik

Rudolf Hunnik

Rudolf Hunnik is cultuurjournalist, filmprogrammeur en trainer. Hij schrijft voor onder meer de Gooi- en Eemlander, HDC Media, Cultuurpers en Place de l’Opera.