In de serie live in HD was op 8 november La bohème van Giacomo Puccini vanuit de Metropolitan Opera te zien, de meest gespeelde opera van dit theater. Ik zag de uitzending in bioscoop Pathé Schouwburgplein Rotterdam, eindelijk weer eens in de vertrouwde filmzaal die toegankelijk is met een roltrap.

Franco Zeffirelli’s productie van La bohème ging in première op 14 december 1981 en heeft aan kracht niets ingeboet. Het regietheater is voor wat betreft Puccini’s meesterwerk geheel aan de Met voorbijgegaan. Opmerkelijk dat na de matinee op 8 november er diezelfde avond Carmen  ( in een productie van het vorige seizoen) op het programma stond, die tot voor kort door veel bezoekers zou zijn afgedaan als ‘eurotrash’; het kan verkeren.

In de eerste akte een getrouw vormgegeven mansarde met aangrenzend dak. De vier heren maakten veel werk van het eerste kwartier waarin ze soms letterlijk over elkaar heen buitelden. Als Rodolfo alleen achterblijft om nog snel even aan een artikeltje te werken maakt zijn onderbuurvrouw Mimi haar opwachting. De regie laat duidelijk zien dat ze haar kaars uitblaast zodra haar bovenbuurman de deur voor haar heeft geopend. Ze heeft duidelijk haar kans afgewacht tot de dichter alleen was, zonder zijn eeuwige roommate Marcello.

In de tweede akte haalt Zeffirelli, verantwoordelijk voor de volledige enscenering, alles uit de kast. Zijn Quartier Latin brengt meer mensen op straat dan je zou verwachten in een massa scène uit een film van Cecil B. DeMille. Door met twee niveaus te werken krijgt de toeschouwer tegelijkertijd de omringende straten en het interieur van Café Momus in beeld. Zo zit die mensenmassa de feitelijke handeling niet in de weg.

Uiteraard is ook het pleintje bij de stadspoort met aanliggende herberg in de derde akte zeer levensecht, met veel sneeuw natuurlijk. Bij de laatste akte zijn we weer terug op zolder en ook hier weer sterk spel van de vier baldadige heren voordat de doodzieke Mimì haar opwachting maakte. Wat onverwacht werd er een tweede pauze ingelast tussen akte drie en vier, vermoedelijk om Mimì’s uiterlijk wat bij te werken. Wat dat betreft had er meer ingezeten. Ze oogde met enige fantasie wat minder vitaal dan voorheen maar beslist niet ziek, laat staan stervend.

Verrassend mooi en feilloos

Freddie De Tommaso nam de mannelijke hoofdrol voor zijn rekening. Zijn Rodolfo was goed geacteerd en verrassend mooi gezongen. In het verleden had hij nogal eens de neiging overal vol in te gaan, op het schreeuwerige af. Naar verluidt heeft De Tommaso inmiddels een nieuwe zang coach die hem heeft weten te kalmeren op dit punt en het resultaat is duidelijke hoorbaar. Niettemin ben ik geen liefhebber van zijn stem, een beetje ‘hoekig’ naar mijn smaak. Maar alles bijeen was zijn optreden een goede Rodolfo alleszins waardig.

Zijn kompanen kwam voor rekening van bariton Sean Michael Plumb als Schaunard, bas Jongmin Park als Colline en bariton Lucas Meachem als Marcello. Laatstgenoemde sprong eruit, elke scène waarin hij op de voorgrond trad was een klein feestje. Het was geweldig om te zien hoeveel moeite hij had met de plotseling komst van Musetta in Café Momus. ‘Bind me aan mijn stoel vast,’ sprak hij om duidelijk te maken dat hij zijn emoties maar nauwelijks de baas was. En jawel, Rodolfo bond zijn handen losjes met een shawl aan de rugleuning. Met zulke details gaf Zeffirelli blijk van respect voor de kleinste kleinigheden die het libretto voorschrijft.

De Musetta van mezzo Heidi Stober was goed verzorgd. In close up, dat heb je in de bioscoop, oogde ze duidelijk wat te oud voor haar personage, maar dat deed niets af aan de invulling van de rol, zonder meer goed. Ik heb me wel eens afgevraagd of Musetta een Violetta in de dop is, een beginnend courtisane die nog wat onderaan de ladder staat qua partners, maar wel veelbelovend is.

En dan Mimì gezongen en vooral ook geacteerd door de jonge Armeense sopraan Juliana Grigoryan. Muzikaal was het feilloos wat ze bracht, goed gedoseerde emotie in elke scène en zeker in alle registers. In de laagte is ze in staat een behoorlijk volume aan te houden en in de hoogte lijkt alles vanzelf te gaan. Wat echter de meeste indruk maakte was haar vermogen met minimale verandering van haar gezichtsuitdrukking een hele wereld te tonen. Op elk moment kon de toeschouwer, zeker diegenen die haar in close up konden bewonderen, precies zien wat er in haar omging. Grigoryan zette op afstand de meest geloofwaardige Mimi neer die ik tot op heden heb gezien, Anna Netrebko niet te na gesproken. Grigoryan zong bij De Nationale Opera in 2022 en nu ook in de Met de rol van Liù in Turandot, maar het lijkt bijna verspilling van haar talent om deze sopraan in te zetten voor een rol waarin ze zo weinig te zingen heeft.

Uiteraard was dit al de zoveelste Bohème die ik in een theater zag, maar mede door de inbreng van Zeffirelli met die uitersten van intimiteit als Rodolfo en Mimì in de eerste en vierde akte het rijk alleen hebben in die mansarde en de massaliteit in het Quartier Latin krijgt de voorstelling als het ware een extra dimensie. Maar ‘meisje Grigoryan’ maakte er pas echt een geweldige avond van.

Koor en orkest van de Met stonden onder leiding van Keri-Lynn Wilson die de zangers alle ruimte gaf en in de tweede akte de menigte goed bij elkaar wist te houden.

La Bohème is nog te zien op 30 november on 11l00 uur in de Encore voorstellingen in een aantal Pathé bioscopen, waaronder Pathé Amsterdam Noord, Pathé Tuschinksi, Amsterdam, Pathé Arnhem, Pathé Buitenhof, Den Haag, Pathé Groningen en Pathé Breda.

Op 22 november volgt in de serie Live in HD een voorstelling van Arabella in de regie van Otto Schenk, ook een oeroude, maar zeer fraaie productie. Op 13 december is Andrea Chénier te zien, de laatste voorstelling in de bioscopen  dit kalenderjaar.

Verder kijken, luisteren en lezen

De video trailer van La Bohème.

Stukje uit Si, mi chiamano Mimì door Juliana Grigoryan.

Fragment uit Donde lieta usci door Juliana Grighoryan.

De eerste opera dit seizoen in Live in HD uit de Met was La sonnambula.