Zomergasten in Bayreuth
Nederlandstalige zangers in den vreemde – deel 1
In de zomer doet Place de l’Opera niet alleen verslag van de voorstellingen in verschillende operafestivals, maar neemt ook een kijkje achter de schermen. We maken kennis en horen van Nederlandse en Belgische zangers die actief zijn in de Bayreuter Festspiele.
Voor dit artikel (in twee delen) sprak Monique ten Boske met enkele Nederlandse en Belgische zangers die meedoen in de nieuwe productie van Die Meistersinger von Nürnberg. Over deze productie mogen zij nog niet veel vertellen en ook het tonen van kostuumfoto’s op sociale media wordt streng gecontroleerd. Voor nieuwe koorleden is het even wennen aan de regels en gewoontes, zoals waar je met je festivalpas naar binnen kunt en waar je het lekkerste kunt eten.
Werken en wonen in Bayreuth
De meeste solozangers kunnen zichzelf en soms ook hun gezin onderhouden van hun zanginkomsten, maar het blijft geen doorsneebaan. Zangers die twee of drie maanden bij de Bayreuther Festspiele in dienst zijn, verblijven tijdelijk in Bayreuth om daar te wonen, eten, werken en leven. Voor ervaren solisten is dat een vaste routine, voor veel jonge koorzangers juist een nieuwe wereld. Daarover meer in het tweede deel van deze reportage.
Werner van Mechelen
De Belgische bas-bariton Werner Van Mechelen werkte al vaker in Bayreuth en woonde eerder in Duitsland. Voor hem is het solozingen een vertrouwd bestaan, maar Bayreuth blijft bijzonder. Voor Tijl Faveyts, eveneens bas, is dit zijn eerste keer. Werner moest voor zijn rol in Die Meistersinger meerdere keren op en neer rijden tussen België en Bayreuth omdat hij nog andere verplichtingen had. “Gelukkig kon ik vlak voor de start wat dagen vrij nemen, want het was een flinke puzzel,” vertelt hij.
Het voordeel van Bayreuth: als je begint, zijn alle kostuums, het decor en de belichting al klaar. “Dat werkt heel prettig. Dit jaar doe ik alleen Die Meistersinger. Voor Edele in Lohengrin moest ik in Berlijn auditie doen terwijl ik elders optrad, dat was niet te combineren. Ik heb toen dat aanbod laten schieten en kies nu voor één productie.”
Werner huurde voor tweeënhalve maand een huis in Himmelkron, twintig minuten van Bayreuth. Als ik binnenkom staan er kratten en een keyboard. “Ik ben hier al een beetje thuis. Binnenkort komt mijn vrouw ook. We wandelen hier graag, want de Main stroomt vlakbij en er is een mooie Lindenallee. Ik heb elektrische fietsen mee, en we trekken er samen een paar dagen op uit in de vrije dagen.”
Eerder woonde hij twee jaar in Coburg, niet ver van Bayreuth. “Een feest van herkenning. Ik heb ook weer afspraken met oude vrienden. Destijds schreef ik Wolfgang Wagner dat ik graag in Bayreuth wilde zingen, waarna ik op auditie mocht komen. Mijn debuut hier was in 2017 als Klingsor in Parsifal. In 2021 zong ik al eerder in Die Meistersinger, toen als bakker. Bayreuth blijft een begrip. Bijzonder was ook mijn debuut in maart 2024 aan de Weense Staatsopera, als Klingsor in een productie met Elīna Garanča, die hier nu in Parsifal te horen is.”
Het appartement vond hij via collega’s: “Soms via Airbnb, soms via een contact van eerder. Ik kook graag zelf, al is de kantine in Bayreuth ook goed en gezellig met collega’s.”
Werner speelt in Die Meistersinger de rol van Konrad Nachtigal, een van de Meistersinger en een tinnenwerker. De rol heeft vooral een ensemblefunctie. De naam ‘Nachtigal’ (nachtegaal) verwijst naar zangkwaliteiten, passend bij zijn rol in het gilde.
Binnen de Bayreuther statistieken blijkt dat Martin Egel acht jaar lang Nachtigal zong, een record. Bekender is Klaus Florian Vogt, die tussen 2007 en 2021 acht jaar lang Walther von Stolzing in Die Meistersinger vertolkte.
“Binnenkort ga ik eten bij Oscar in Bayreuth. Iedereen heeft daar zijn favoriete gerecht. Ik kijk nu al uit naar de knusperige varkensschouder met been en een lekkere vetlaag. Ik ben flink afgevallen, dus ik spaar die dingen op. Als het mooi weer is, fiets ik naar Bayreuth, alle beetjes helpen. Na een voorstelling ga ik het liefst meteen naar huis en ontspan met een pint. Verder was er natuurlijk de Tour de France op tv.”
Zijn volgende rol is Klingsor in Parsifal bij Opera Ballet Vlaanderen, in regie van Susanne Kennedy, een rol die hij al eerder in 2024 in Wenen zong. Ook Amfortas en rollen in de Ring van Ivo van Hove behoren tot zijn repertoire.
Tijl Faveyts
“Dit is mijn eerste keer in Bayreuth,” vertelt de Belgische bas Tijl Faveyts. “Ik zing Hans Schwarz in Die Meistersinger von Nürnberg en een Gralsritter in Parsifal. De auditie deed ik hier anderhalf jaar geleden.” Bij de generale repetitie van Parsifal bleek zijn rol groter en actiever dan ik dacht, heel veel aanwezigheid op toneel en een flinke personen regie.
Zijn verblijf bevalt uitstekend: “Ik woon vijf kilometer buiten Bayreuth, met een prachtig fietspad langs de Rote Main. Heerlijk om de dag zo te beginnen of af te sluiten.”
Over zijn loopbaan zegt hij: “Wagner is naast Mozart de belangrijkste componist voor mijn stemtype. Dit debuut voelt echt als een hoogtepunt. Op deze bijna heilige planken te mogen staan is een grote eer.”
Een persoonlijk detail: “Ik neem altijd mijn messenset mee en nu ook mijn koffiemachine. De bier- en wijncultuur hier is geweldig, net als het Frankische eten. Mijn ritueel is een voetenbad in het openbare Kneipp-bad, heerlijk na een lange reis.”
In Die Meistersinger speelt Tijl Hans Schwarz, een van de Meistersinger, van beroep kousenbreier. Hij jureert mee in de zangwedstrijd waarin de hand van Eva, de dochter van goudsmid Pogner, te winnen is. Het is geen solorol met een eigen aria, maar een koor- en ensemblestatus. In het tweede deel interview ik Thomas de Bruijn die leerling dus ‘Lehrbube’ van de kousenbreier is.
Tijl is vast verbonden aan de Komische Oper in Berlijn en woont al zes in de duitse hoofdstad. Na Bayreuth zingt Tijl Arkel in Pelléas et Mélisande bij de Nationale Opera in Bergen (Noorwegen) en Hunding in Die Walküre in Keulen, een rol die hij al drie keer eerder vertolkte. In België is hij bij de Munt te horen als Balducci in Benvenuto Cellini, een productie met John Osborn in de titelrol.
De Bayreuther Festspiele 2025 bieden een gevarieerd programma met hoogtepunten zoals de nieuwe productie van Die Meistersinger von Nürnberg, een nieuwe Lohengrin, de monumentale Ring-cyclus en Parsifal met Elīna Garanča en Ekaterina Gubanova als elkaar afwissende Kundry’s. Daarnaast is er een speciale kinderopera Tannhäuser en zijn er openluchtconcerten in het Festspielpark.
Verder kijken, luisteren en lezen
Die Meistersinger von Nürnberg was op 25 juli in cinema’s te zien, waarover Peter Franken verslag doet.
De voorstelling is terug te zien via de ARD Mediatheek maar daarvoor gelden landbepaalde rechten.
De auteur
