Onder de strakke muzikale leiding van Karel Deseure en in de boeiende regie van Ola Mafalaani ging afgelopen zondag een nieuwe productie van Brittens complexe muziektheaterstuk A midsummer night’s dream  in première. Mede dankzij de feestelijk opgewekte enscenering werd het een groot succes.

Complex is het zeker. Feitelijk lopen er meerdere verhaallijnen langs elkaar die maar in zeer beperkte mate overlappen. Elfenkoning Oberon en feeënkoningin Titania hebben een hooglopende ruzie over een kleinigheid. Hij betovert haar als ze slaapt, zodat ze bij ontwaken op slag verliefd wordt op het eerste levende wezen dat ze ziet. Een groep dorpelingen repeteert in het bos voor het toneelstukje Pyramus en Thisbe en hun aanvoerder Bottom wordt en passant ook betoverd, waardoor hij een ezelskop krijgt. En hij is natuurlijk degene die Titania als eerste ontwaart. Als Bottom weer wakker wordt kan hij zijn liefdesavontuur niet navertellen, te ingewikkeld. 

De derde verhaallijn betreft twee stelletjes. Demetrius en Hermia zijn door hun ouders gekoppeld, maar Hermia wil liever met Lysander trouwen. Ze gaat er met hem vandoor, maar Helena verraadt de boel bij Demetrius omdat ze nou juist met hem wil; ze ziet haar kans schoon zich van een concurrente te ontdoen. Ook Demetrius moet worden behandeld met ‘liefdessap’ vindt Oberon, gewoon omdat hij met Helena te doen heeft. Zijn ‘henchman’ Puck vergist zich echter en ziet Lysander voor Demetrius aan. Hoezeer ik ook bij probeer te houden wie nu met wie is en of dat door die betovering komt, ik raak hier altijd het spoor bijster. De ruziënde koppels maken het zowel voor elkaar als voor de toeschouwer erg ingewikkeld. 

In het paleis van Theseus en Hippolyta (vierde verhaallijn) komt uiteindelijk alles op zijn pootjes terecht. Oberon en Titania hebben zich al eerder verzoend en daardoor is de hele wereld weer in het gareel geraakt. De twee vrouwen krijgen de man die ze willen en de dorpelingen spelen hun hilarische versie van Pyramus en Thisbe. 

Ola Mafaalani laat alle spelers voortdurend op het toneel en dat zijn er heel wat. Behalve de protagonisten hebben we ook nog vijf handwerkslieden, vier feeën en een kinderkoor (elfjes). Om ze steeds wat te doen te geven is er een chocolaterie op het toneel geplaatst waarin vooral de kinderen vol overgave aan het werk zijn. Het publiek kan in de pauze iets van het resultaat proeven. De kostumering is aanvankelijk zeer gevarieerd maar als de vele liefdesperikelen de overhand krijgen blijkt iedereen er iets roods onder te dragen. Na de pauze is rood niet langer dominant: alles en iedereen loopt in een turquoise strapless jurk. In dat kostuum spelen de handwerkslieden ook hun toneelstukje. Het doet allemaal erg opgewekt en feestelijk aan. Ook de belichting draagt in hoge mate bij aan de sfeertekening, dag en nacht wisselen elkaar af maar vooral ook boosheid, verzoening en liefde. Compliment voor André Joosten (decor), Regine Standfuss (kostuums) en Floriaan Ganzevoort (licht).  

Het vervreemdende effect dat zo belangrijk is voor dit stuk – waar zitten we in hemelsnaam naar te kijken – komt uiteindelijk toch vooral voor rekening van Britten, en dan met name in de orkestratie. De rol van de strijkers is relatief klein en ongebruikelijk: veel glissandi die een wat unheimische sfeer oproepen. Verder klinken uit de bak harp, celesta en klokkenspel. Daarnaast een flinke groep blazers die feitelijk de hoofdrol vervullen. Prachtig gespeeld door philharmonie zuidnederland. 

Vocaal viel er veel te genieten. Uiteraard trokken countertenor Jan Wouters als Oberon en sopraan Kristina Bitenc veel aandacht naar zich toe met hun hun mooi uitgespeelde vete en later was Bitenc heel overtuigend in haar liefdesscène met Bottom, een glansrol van Marc Pantus.

Toch moesten ze visueel flink opboksen tegen de fenomenale actrice Dreya Weber als Puck. Deze kleine onruststoker wordt geacht te kunnen vliegen en dat was voor ‘aerialist’ Weber een kolfje naar haar hand. In een centraal afhangende ‘wikkel’ voerde ze een complexe acrobatische choreografie uit. Ik moest mezelf dwingen er niet steeds naar te blijven kijken om niet teveel van de feitelijke handeling te missen.

En die werd natuurlijk erg ingewikkeld toen eerst het weggelopen stelletje Lysander en Hermia verscheen, mooie rollen van tenor Ted Black en mezzo Leonie van Rheden. En vervolgens Demetrius met de hopeloos op hem verliefde Helena in zijn kielzog. Bariton Ed Ballard was als iemand die een boemerang weggooit en Helena een fel reagerende puber die haar zin wil doordrijven door steeds bij hem terug te keren. Helena is samen met Titania, de meest dankbare vrouwenrol in het stuk en Liesbeth Devos greep de kansen die dit biedt met beide handen aan. Al met al een leuk kwartet, die vier Atheense jongelui. 

Bariton Quirijn de Lang en alt Eva Kroon moeten lang op hun beurt wachten maar krijgen aan het einde als Theseus en Hippolyta volop de gelegenheid zich te laten gelden, vooral in hun commentaar op de onbeholpen handwerkslieden en hun toneelstukje.

De vele overige rollen waren stuk voor stuk goed bezet en het kinderkoor kon behalve chocolade maken ook heel mooi zingen. 

Deze voorstelling is een echte aanrader. Het is een weinig gespeelde opera en Britten wordt niet door iedereen erg toegankelijk gevonden, maar alle mogelijke barrières die dat opwerpt worden in deze productie moeiteloos geslecht. Nog te zien in dertien theaters tot 21 juni.

Verder kijken

Opera Zuid maakte een leuke kennismakings video voor A midsummer night’s dream.