Achtergrond

Het Fonds Podiumkunsten: geen opera

Het Fonds Podiumkunsten heeft de opdracht namens de Rijksoverheid ondersteuning te geven aan alle vormen van professionele podiumkunsten, waaronder muziektheater. Het totale jaarbudget van het fonds gaat per 2013 van 60 naar 43 miljoen euro. Vandaag werden de subsidiebeslissingen voor ‘13-’16 bekend gemaakt.

Aanvragers hadden tot 1 maart 2012 de tijd hun plannen in te dienen. Er zijn aparte commissies voor categorieën als ‘muziek’, ‘muziektheater’ en ‘festivals en concoursen’. De Raad van Bestuur heeft de afgelopen periode de definitieve besluiten genomen over de meerjarige activiteitensubsidies voor ’13 – ‘16. Alle aanvragers kregen vanmorgen te horen of en in hoeverre hun aanvraag was gehonoreerd.

George Lawson, voorzitter van de raad van bestuur zegt in een verklaring: “De uitslag heeft een dubbele boodschap. Door de beslissingen van het Fonds krijgen de cultuurbezuinigingen een gezicht”. Bij het Fonds lag de nadruk op podiumkunstvormen die niet in het commerciële circuit of in de basisinfrastructuur tot stand worden gebracht. “De consequenties hiervan zijn dat het Fonds vanaf 2013 relatief veel jeugddans en kleinere (muziek)theatergezelschappen subsidieert, uit elk belangrijk genre tenminste één festival, meer relatief grote muziekensembles, minder teksttheater en geen opera en musical”.

Muziek

In de categorie muziek is er goed nieuws voor Asko|Schönberg. Het ensemble ziet zijn aanvraag volledig gehonoreerd. Daarmee kan het gezelschap plannen realiseren als de kinderopera Mr. Finney van Joey Roukens in 2013 en de nieuwe opera Laika van Martijn Padding in 2014.

De artistieke kwaliteit is goed en het ondernemerschap ruim voldoende, oordeelt het Fonds over Capella Amsterdam. De volledige aanvraag wordt toegekend.

Met een gemiddeld bedrag per jaar van ruim zeshonderdduizend euro krijgt het Nederlands Kamerkoor zijn volledige aanvraag toegekend, dankzij onder meer het oordeel ‘zeer goed’ voor de artistieke kwaliteit. Het koor vraagt ook bij gemeente en provincie subsidie aan, dat bevalt het Fonds ook zeer.

Naast de a-categorie, ‘volledig honoreren’, heeft het Fonds ook een b-categorie, ‘honoreren voor zover het budget dat toelaat’. In die categorie valt het Nieuw Ensemble met zijn aanvraag voor steun bij het realiseren van producties als de opera Owen Wingrave van Benjamin Britten in samenwerking met Opera Trionfo en een semi-theatraal concert rond L’Histoire du Soldat van Igor Stravinsky.

Datzelfde oordeel, honoreren voor zover het budget het toelaat, velt het Fonds ook voor Opera per Tutti! De commissie is vrij kritisch over een aantal elementen uit de aanvraag van het gezelschap al wordt gezegd dat Opera per Tutti! haar aanbod dusdanig onderscheidend brengt dat de commissie de bijdrage aan de pluriformiteit van het podiumkunstenaanbod als ruim voldoende beoordeelt.

Over het Orkest van de Achttiende Eeuw, dat eenmaal per jaar een opera-productie brengt, is de commissie positief. Bij het oordeel heeft onder meer meegewogen de wijze waarop het orkest Mozarts opera Die Entführung aus dem Serail heeft gebracht. ‘Zowel de keuze voor de solisten als de regie sprak sterk aan’, zo staat in het rapport. Het orkest krijgt het hele aangevraagde subsidiebedrag.

Muziektheater

Hollands Diep uit Dordrecht heeft in zijn plannen een sterke groei-ambitie opgenomen. Het Fonds vindt de artistieke kwaliteit ‘voldoende’ maar noemt het ondernemerschap ‘zwak’. De conclusies van het Fonds leiden tot een definitief ‘nee’ aan Hollands Diep.

Holland Opera, sinds 2010 gevestigd in de Veerensmederij in Amersfoort, kan op waardering van de commissie van het Fonds rekenen. Toch wordt de aanvraag van 1,2 miljoen euro alleen gehonoreerd als er voldoende budget is.

Hoewel Opera Spanga er volgens de commissie goed in slaagt jaarlijks een spraakmakende voorstelling in Weststellingwerf te brengen, krijgt ook die instelling het oordeel: positief advies, beschikbaar budget niet toereikend om subsidie toe te kennen.

Frank Groothof, onlangs uitgebreid aan het woord in de podcast die aan hem gewijd was, krijgt met zijn stichting Vrije Val een hard ‘nee’. De commissie oordeelt dat “‘het gezelschap met Frank Groothof beschikt over een charismatisch verteller met een zeer ruime ervaring. Hij weet het publiek met zijn verhalen altijd te boeien.” Toch vindt men het niveau van de producties uit de afgelopen jaren niet van constant niveau.

Het Onafhankelijk Toneel, dat ook opera’s produceert, krijgt alleen subsidie als er budget is. Het Fonds verwijst in zijn toelichting naar de aanvraag van 850.000 euro die OT bij de gemeente Rotterdam heeft gedaan. Over die aanvraag ligt er overigens een negatief advies van de Rotterdamse Raad voor Kunst en Cultuur.

Festivals en concoursen

Het fonds noemt het “pijnlijk te moeten constateren dat deze sector, waar maatschappelijk bereik, artistieke innovatie en ondernemerschap zo voorop staan, zo zwaar getroffen wordt door de bezuinigingen”. Toch denkt het Fonds dat de keuzes die zijn gemaakt een basis waarborgen voor een boeiend en divers festivalcircuit.

Het Festival Oude Muziek in Utrecht krijgt per jaar maximaal 250 duizend euro subsidie, dat is het maximum jaarbedrag voor grote festivals. Het festival krijgt daarmee iets minder dan gevraagd. De commissie is op alle criteria (zeer) positief is over de aanvraag.

Het Grachtenfestival ontvangt een toezegging van het maximum voor kleinere festivals van 125.00 euro, maar alleen als het budget van het Fonds dat toelaat.

Het Internationaal Vocalisten Concours Den Bosch biedt volgens het fonds de finalisten een mooie kans om zich in het Nederlandse circuit te presenteren. De commissie is positief over het stevige netwerk dat de organisatie in dit opzicht heeft weten te creëren. Toch wordt de aanvraag van het concours alleen toegekend als er budget is.

De organisatie van Operadagen Rotterdam vroeg 300.000 euro per jaar aan voor de komende periode. Hoewel de commissie concludeert dat zij de artistieke kwaliteit van de Operadagen Rotterdam goed vindt en positief is over de bijdrage aan de ontwikkeling van de podiumkunsten, het ondernemerschap en de bijdrage aan de pluriformiteit van het podiumkunstenlandschap wordt de aanvraag gehonoreerd met het basisbedrag voor grote festivals, maar alleen als het budget dat toelaat.

De commissie beoordeelt de bijdrage aan de ontwikkeling van de podiumkunsten als zwak. Dat leidt tot een afwijzing van de volledige aanvraag gedaan door het Rotterdam Philharmonic Gergiev Festival.

De volledige uitslag van de subsidieronde staat op de website van het Fonds Podiumkunsten.

Vorig artikel

Spektakel in Catalaanse Orfeo ed Euridice

Volgend artikel

Opera Spanga: teleurgesteld en strijdbaar

De auteur

François van den Anker

François van den Anker

François van den Anker is muziekjournalist. Hij doet verslag van de wereld van opera en lied met interviews, reportages en podcasts.