Iedere zomer eindigt de Place de l’Opera-redactie het operaseizoen met een berg onbesproken cd’s. In de serie ‘Cd-zomer’ plukken we iedere donderdag een genegeerde titel uit de stapel. In aflevering 8: de allereerste opname van Il sogno di Partenope van Johann Simon Mayr.

De cd in één zin

Het Simon Mayr Chor & Ensemble, dat zich inzet voor de revival van het repertoire van Johann Simon Mayr (1763-1845), heeft de enige overgebleven akte van de cantate-opera Il sogno di Partenope op cd gezet – een wereldpremière. (Naxos 8.573236)

Hebben we inderdaad wat gemist?

Ik ben van mening dat alle opnames van goede maar vergeten operawerken toegejuicht moeten worden. Zo ook deze. De opname- en uitvoeringskwaliteit laat echter enigszins te wensen over.

Ter achtergrond: Johann Simon Mayr – geboren in Beieren maar actief in Italië – was allerminst een onbeduidende naam in zijn tijd. Zijn werken speelden een belangrijke rol in de muzikale overgang van de achttiende naar de negentiende eeuw. Ook beïnvloedde hij de beroemde generatie na hem: Donizetti was zijn pupil en ook Rossini borduurde op zijn stijl voort.

Mayr componeerde Il sogno di Partenope ter gelegenheid van de heropening van het Teatro San Carlo in Napels, dat in 1816 was verwoest door een brand. Het is gelabeld als een ‘melodramma allegorico’, maar Naxos noemt het een ‘cantate-opera’. Van de twee akten van het werk is alleen de tweede bewaard gebleven.

Het libretto van Urbano Lampredi gebruikt figuren uit de Griekse mythologie om het verhaal van de brand en de wederopbouw van het Teatro San Carlo te vertellen. Zo staat de tempel der muzen voor het theater en verbeeldt Partenope de mensen van Napels.

Vijf plussen en minnen

+ Il sogno di Partenope geeft een inkijkje in het idioom en de creativiteit van Mayr. De tweede akte bestaat uit drie aria’s, twee duetten, twee kwartetten, twee koren en de nodige recitatieven, waarbij de meeste solo’s ook van koorpassages zijn voorzien. De aria’s en duetten zijn rijkelijk gedecoreerd met coloraturen. De basaria ‘Affrettino l’ore’ is voor mij een hoogtepunt, naast de twee melodieuze kwartetten.

± Er zit weinig vaart in de cantate en ik heb het gevoel dat dat vooral door het Simon Mayr Ensemble onder Franz Hauk komt. Het orkest houdt in de meeste scènes een nogal loom tempo aan en articuleert tamelijk braaf en mild. Wat meer kruit in de instrumenten was niet verkeerd geweest. Al zit het met de klank en transparantie wel snor. Mayrs muziek is tot in detail te volgen, zeker tijdens de fraaie, acht minuten lange ouverture.

± De cast is goed voor een degelijke maar niet enerverende uitvoering. Bij menige sopraan en tenor begint het in de hoogte te knellen, maar verder kunnen de solisten hun partijen technisch goed aan. Hun dictie is echter matig en er spreekt weinig karakter uit hun vertolkingen. De personages blijven op de vlakte. Tenor Cornel Frey is voor mij een uitzondering. Hij stopt veel pit in zijn interpretatie van Mercurio. Ook bas Andreas Burkhart (Il Tempo, de verpersoonlijkte tijd) komt goed voor de dag.

– Is het de moeite waard om een onvolledig werk op cd te zetten? Vanuit musicologisch oogpunt is het ongetwijfeld boeiend en de grootste liefhebbers van dit tijdvak uit de operageschiedenis zullen er ook wel oren naar hebben. Maar ik betwijfel of veel anderen zitten te wachten op een half werk. Het te downloaden libretto bevat weliswaar ook de tekst van de eerste akte, maar door het ontbreken van de helft van de muziek blijft het moeilijk om echt meegenomen te worden door dit werk.

– De opnamekwaliteit is in mijn beleving niet geweldig. Het geluid is dof en droog; niet wat je van moderne cd-uitgaven mag verwachten.

Zomertip

Il sogno di Partenope is één grote allegorie op de geschiedenis van het Teatro San Carlo in Napels. Dat operahuis bestaat nog steeds. Het is het oudste nog bestaande operatheater in Europa en staat op de Werelderfgoedlijst van UNESCO. Vele meesterwerken beleefden er in de loop van de geschiedenis hun wereldpremière. Daaronder Lucia di Lammermoor van Donizetti en Luisa Miller van Verdi.

Het nieuwe seizoen in Napels biedt genoeg aanleidingen voor een bezoekje. Een paar titels uit het tijdvak van Mayr: Norma van Bellini (februari/maart 2016), Zenobia in Palmira van Paisiello (mei 2016) en La grotta di Trofonio (november 2016), ook van Paisiello. Zie voor een overzicht de website van het Teatro San Carlo.

Slotnoot

Het Simon Mayr Chor & Ensemble heeft al veel Mayr-repertoire bij Naxos uitgebracht, waaronder veel oratoria: Tobia, o Tobiae matrimonium, Sagrifizio di Jefte, Innalzamento al trono del giovane re Gioas, Iacob a Labano fugiens en David in spelunca Engaddi. Zie voor een overzicht de website van Naxos.