AchtergrondOperarecensie

Mozart in Lyon: een Californische Così

De maand maart is de maand Mozart in Lyon. De ‘opéra’ aldaar wijdt een festival aan het wonderkind met producties van al zijn Da Ponte-titels. Op dinsdag: Così fan tutte. Een zonnige, lenige komedie op Californisch zand.

Maria Bengtsson en Tove Dahlberg als Fiordiligi en Dorabella (foto: Jean-Pierre Maurin).

Onder een strakblauwe lucht en een hartelijk lachende zon is het niet moeilijk een stad te gaan waarderen. Lyon wordt deze week overdekt door een haast zomers luchtruim, met temperaturen die zich om en nabij de 20 graden neervlijen. Aangenaam toeven dus.

Het centrum ligt er prachtig bij, à la Manhattan ingeklemd tussen twee grote rivieren, de Rhône en de Saône. Aan de overzijde van de Saône krult de aarde omhoog voor de Fourvière, een heuvel waar panoramabepalende ‘attracties’ als de Notre-Dame zijn gebouwd. Een beetje à la Buda en Pest.

De tientallen bruggen over de beide rivieren maken eveneens goede sier, net als het historische centrum van de stad (een werelferfgoed) en uiteraard de ‘haute cuisine’. Al eeuwen staat Lyon bekend als de hoofdstad van de gastronomie.

Maar dat terzijde, want waar het natuurlijk om gaat, is opera. En om opera is niet heen te lopen in Lyon. Het operahuis is ronduit imposant. Je ziet nog sporen van het neoklassieke gebouw dat in 1831 werd neergezet, maar beeldbepalend is het glazen, bijna stationsachtig gewelf dat erop gezet is. Catchy.

Ook van binnen is het huis op en top modern. Glimmend zwart van kleur, fel en koud belicht en met roltrappen als in een warenhuis. De zaal telt maar liefst zes balkons, waarvan de hoogste uit slechts één rij bestaat en bereikt wordt met een smal ‘brandtrapje’. Het is krap en heel ver weg, maar je kunt er wel voor 5 euro zitten.

Al met al geen gouden grandeur – of überhaupt enige kleur – maar zeker intrigerend.

Op het strand

In dit bijzondere theater huist de Opéra de Lyon in maart een Mozart Festival, met als hoofdgerecht een Da Ponte-cyclus van de hand van Adrian Noble. De Amerikaanse regisseur heeft de drie opera’s van Mozart (Così fan tutte, Le nozze di Figaro en Don Giovanni) in het hedendaagse Amerika geplaatst. Dinsdagavond was zijn versie van Così te zien, die eerder als aparte productie in 2006 werd opgevoerd.

De Opéra de Lyon (foto: Franchella Stofleth).

Bij Noble speelt de komedie over ontrouw zich af op een strand in Californië, inclusief bikini’s, joggers op de boulevard en kampvuren. Het heeft wel iets weg van de Così fan tutte van De Nederlandse Opera, alleen gaan Ferrando en Guglielmo niet bij de padvinders, maar moeten ze als matroos de zee op. Iets aannemelijker – hoewel ik erbij blijf dat dergelijke ‘update-ensceneringen’ de librettist in de broek bijten.

De productie barst van de activiteit en beweging. De solisten zitten vrijwel nooit langer dan een seconde stil. Hier en daar vind ik de vondsten van Noble en zijn choreografe Sue Lefton wat flauw en kinds, maar ze hebben enkele strakke scènes uitgedacht en door hun dynamische stijl ontstaat er een aantrekkelijk, energiek geheel.

Pittig

De jonge solisten kunnen de hoge fysieke eisen goed aan. Lenig en onvermoeibaar komediëren ze drie uur lang over het toneel. Vocaal komen ze minder fit over, maar dat kan aan hun drukke speelschema liggen. De meeste solisten vervullen ook rollen in de andere Da Ponte-opera’s, om de samenhang in de cyclus te vergroten, maar daardoor hebben ze hooguit één dag rust tussen de voorstellingen. Soms zelfs geen.

Ondanks dat valt er zeker van hun zang te genieten. Daniel Behle (Ferrando) zingt een zoetgevooisde ‘Un aura amorosa’, met lange lijnen en een subliem decrescendo. En ook de rest van de avond laat hij zijn tenor fraai klinken, hoewel af en toe met wat ruwe uitschieters. Zijn lichaamstaal is verder om van te smullen.

Vito Priante als Guglielmo, Daniel Behle als Ferrando en Elena Galitskaya als Despina (foto: Jean-Pierre Maurin).

Vito Priante zet een stoere, duidelijk geïnterpreteerde Guglielmo neer en Lionel Lhote maakt veel van zijn tekst, al vind ik hem qua stem te weinig gewicht hebben voor de rol.

Tove Dahlberg zingt bij vlagen schitterend als Dorabella en Maria Bengtsson oogst als haar zus Fiordiligi het meeste applaus met haar zuivere sopraan. Af en toe lijkt ze moeite te hebben haar zang voldoende te ondersteunen, maar als alles klopt, is ze van een doordringende schoonheid.

Bijzonder aansprekend vind ik Elena Galitskaya als Despina. Lekker pittig en puntig gezongen, scherp gearticuleerd en vlot en sympathiek gespeeld. Ze heeft een speelse, grappige uitstraling die Despina heel goed past.

De voorstelling wordt geleid door de jonge violist/maestro Stefano Montanari. Zijn barokachtergrond is terug te horen in een authentiek orkestgeluid. Het orkest mist soms volume ten opzichte van de zang, maar laat verder subtiel en snel spel horen. Jammer alleen dat Montanari in de ensemblestukken nogal haast heeft, waardoor de zang ongelijk loopt.

De Italiaanse maestro staat vanavond weer op de bok voor Le nozze di Figaro, waarin ook Priante, Dahlberg en Galitskaya terugkeren. Verder leidt hij morgen Don Giovanni. Wordt vervolgt dus…

Meer informatie over het Mozart Festival is te vinden op de website van de Opéra de Lyon.

Vorig artikel

NTR Podium belicht Matinee Parsifal

Volgend artikel

Reisopera ensceneert Johannes Passion

De auteur

Jordi Kooiman

Jordi Kooiman

Jordi Kooiman is journalist en muziekliefhebber. Hij richtte in januari 2009 Place de l'Opera op en leidt sindsdien het magazine.

1 Reactie

  1. Peter van Heerbeek
    3 december 2011 at 12:21

    Beste Jordi,
    Bij toeval vond ik op Youtube een fragment van de Californische Cosi. Heel grappig hoe Fiordiligi en Dorabella op hun blackberry’s foto’s van hun verloofden laten zien.
    Uw recensie heeft me nog nieuwsgieriger gemaakt.
    Zijdelings refereert u aan de Nederlandse uitvoering van Maité Beaumont met o.a. Sally Matthews.
    Weet u of deze uitvoeringen ooit op dvd uitgebracht zijn?

    Zeer leuke site overigens. Hulde! Ik kom hier terug.
    Groet,
    Peter van Heerbeek