FeaturedOperarecensie

Hänsel und Gretel: briljante vuilnisbelt

Lotte de Beer maakt met Hänsel und Gretel haar eerste grote regie bij De Nationale Opera. Haar voorstelling is een uitbarsting van creativiteit en theatraal vernuft, waarin de oude moraal van het sprookje wordt vermengd met eigentijdse thematieken rond de positie van kinderen.

Kate Lindsey en Lenneke Ruiten in Hänsel und Gretel (© Marco Borggreve).
Kate Lindsey en Lenneke Ruiten in Hänsel und Gretel (© Marco Borggreve).

Sprookjes bestaan niet. Of misschien moet je zeggen: niet meer. De verzameling verhalen die aan het begin van de achttiende eeuw door Jacob en Wilhelm Grimm werd gebundeld, wordt nog steeds herdrukt. Het schrijversduo kreeg een jaar of wat geleden nog een bescheiden standbeeld in de Efteling. Engelbert Humperdinck componeerde over één van de verhalen in 1893 een opera en Lotte de Beer maakte er voor De Nationale Opera een eigentijdse enscenering van.

Bij sprookjes horen een zekere naïviteit en onschuld en daar is in deze wereld een groot gebrek aan. Dagelijks gebeuren er rampen waarvan ook kinderen de dupe zijn, en niet zelden meldt in het journaal de verslaggever ter plaatse dat (vul maar in) “zijn onschuld voorgoed verloren heeft”. Gelukkig maar dat regisseur Lotte de Beer daar niet cynisch over doet en de laatste dagen met grote ogen en rode konen de blaren op haar tong praatte om haar benadering uit te leggen.

Gisteravond kon het publiek voor het eerst kennisnemen van het resultaat van wat een enorme productieoperatie moet zijn geweest. Uit de orkestbak kwam echte, fijnzinnige Humperdinck, op het podium klonken uitstekende stemmen vanonder wat belastende kleding en grime en de theatertechniek deed wat je in het theater hoopt te ervaren: hij toverde.

In haar regie van het oude spookje, een ‘onehitwonder’ van Humperdinck, benut De Beer de visuele ruimte die een in operavorm verteld verhaal biedt en speelt ze met de mogelijkheden van ouverture en tussenspelen. Ze omarmt het sprookje, maar laat er haar kijk op de positie van kinderen in deze tijd op los.

Hans en Grietje ontstaan als poppetjes, aan de rand van het podium en – niet helemaal synchroon – op een groot beeld dat over de volle breedte geprojecteerd wordt. Hun huis is een kartonnen doos die de zwaartekracht tart. Als Lenneke Ruiten en Kate Lindsey opkomen, kost het moeite de zangeressen te herkennen. Hun hoofden zijn met latexsculpturen – volgens de nieuwste technieken en materialen van de grimeerstudio – zodanig verbouwd dat ze onherkenbaar zijn.

Peter Hoare als Die Knusperhexe (© Marco Borggreve).
Peter Hoare als Die Knusperhexe (© Marco Borggreve).

Lenneke Ruiten varieert in haar klankkleuren van stralend-onschuldig naar angstig-dramatisch. Met veel gevoel voor het verhaal zet ze die verschillen in. Als duo met mezzosopraan Kate Lindsey zou je de twee soms iets meer ruimte gunnen voor een duet waarin klankkleuren en samenzang nog beter tot hun recht komen. Beiden zijn volwassen en ervaren zangeressen, maar dat vergeet je, kijkend naar hun creatie van de twee kinderen, vrijwel voortdurend.

Als de ouders van Hans en Grietje zijn Thomas Oliemans en Charlotte Margiono gecast. De manier waarop de sopraan de belasting van kostuum en masker trotseert en een malle, beweeglijke en vocaal perfecte moeder speelt en zingt, verdient groot respect. We zien na haar Adelaide in Arabella in deze rol opnieuw wat een ‘good sport’ ze is in samenwerking met een regisseur waar ze kennelijk vertrouwen in heeft. Ouders en kinderen spelen zeer fysiek – gezichtsexpressie werkt niet onder een masker en dat compenseren ze met hun lijf – ondersteund door een gedetailleerde regie.

Vader Peter klinkt fantastisch. Thomas Oliemans is de laatste jaren wat je noemt goed ingezongen op het podium van Nationale Opera & Ballet en toont ook in deze rol zijn vocale topkwaliteit. Zijn stem is stevig en biedt een mooi contrast met die van de kinderen en zijn echtgenote. Je zou hem wel, na de zoveelste rol waarin hij nogal verstopt zit in een kostuum of type, weer eens ‘als zichzelf’ willen zien stralen op het operapodium.

Scène uit Hänsel und Gretel (© Marco Borggreve).
Scène uit Hänsel und Gretel (© Marco Borggreve).

De enige zonder zware grime is tenor Peter Hoare als Die Knusperhexe, maar zijn nogal kinky outfit compenseert dat. Als bij zijn eerste ‘knibbel, knabbel’ zijn hoofd uit een luik omhoog komt, lijkt hij met zijn blonde pruik een moment op Anna Nicole uit de gelijknamige opera. Zijn heks lijkt voor geen meter op de klassieke sprookjesfiguur. Dit is een gevaarlijke weirdo die suggestief speelt met de bedreiging die uitgaat van volwassenen die kinderen ge- en misbruiken. Vocaal vond ik hem niet voortdurend in orde, maar aan het applaus te horen was hij overtuigend als verhaalfiguur.

Dirigent Marc Albrecht groeide op met de opera van Humperdinck. Hoewel het publiek de dirigent vooral op de rug ziet, was zichtbaar hoe Albrecht genoot van zijn werk in de orkestbak. In een spanningsboog die van het begin tot het einde strak bleef, legde hij een rijk muzikaal fundament onder de vuilnisbelt op het podium.

In deze productie werkt Lotte de Beer samen met het ontwerpduo Clement & Sanôu voor de kostuums en Michael Levine voor het decor. Levine maakte ook het ontwerp voor Dialogues des Carmélites, met een toneelbeeld dat aan het extreme andere uiterste van het spectrum staat. Zijn decors voor Hänsel und Gretel zijn zowel sprookjesachtig als realistisch, met een bijna onbegrensde originaliteit en creativiteit.

Sprookjesachtig en realistisch, dat was wat zich op het podium van Nationale Opera & Ballet afspeelde. Kinderen in armoede, kinderen die verwaarloosd zijn, kinderen die hun onschuld verloren hebben: dat zijn de schrijnende elementen uit onze tijd die goed gedoseerd in deze voorstelling zijn verwerkt. Het groepje kinderen dat, nadat de heks onschadelijk is gemaakt, uit hun gevangenschap wordt bevrijd, ziet er in het wit onschuldig maar beschadigd uit. Een beeld dat pijn doet aan de ogen en de ziel.

Hänsel und Gretel is tot en met 29 december te zien in Amsterdam. Zie voor meer informatie de website van De Nationale Opera.

Vorig artikel

YouTube-portret: Helen Donath

Volgend artikel

Opera in de media: week 50

De auteur

François van den Anker

François van den Anker

François van den Anker is muziekjournalist. Hij doet verslag van de wereld van opera en lied met interviews, reportages en podcasts.

47Reacties

  1. Rudolph Duppen
    4 december 2015 at 15:43

    Gisterenavond een zeer teleurstellende Hänsel und Gretel gezien en gehoord. Het simpele sprookje dat toch al dreigt te bezwijken onder de Wagneriaanse muziek werd nog verder belast door een perverse regie. Het artistieke team had besloten alle zangers maskers op te zetten en hen te manipuleren als poppen. De bewegingsvrijheid van de zangers werd hierdoor ernstig beperkt met alle gevolgen van dien. De ontwerpers hadden besloten geen achterwand te gebruiken waardoor het geluid alle kanten op ging behalve de zaal in. Op mijn plaats (tweede balkon) klonken de zangers impotent om niet te zeggen ondervoed. Het orkest daarentegen klonk af en toe oorverdovend hard. Omdat het geheel zich afspeelde op een kleurrijke vuilnisbelt en de zeer lelijke kostuums ook zeer kleurrijk waren, was het moeilijk om de zangers te onderscheiden. Omdat het artistieke team niet in staat was om het verhaaltje simpel te vertellen zochten ze hun toevlucht tot projecties met filmbeelden en video’s. Waar Lotte de Beer haar reputatie aan verdient heeft is mij een raadsel. Deze regie was een bewijs van onvermogen.Gelukkig zijn er vele prachtige cd en dvd opnames.

  2. Frank
    4 december 2015 at 17:07

    Het concept vind ik persoonlijk een mooi idee Het gebruik van video vind ik mooi wel jammer dat de kinderen niet in lompen gekleed waren maakt het erg ongeloofwaardig en jammer dat de fantasie van deze kinderen niet mooier werd gemaakt dan hun leefomgeving Het lijkt mij dat juist deze kinderen van een mooiere wereld dromen
    Maar waarom een pedofiele travestiet als heks, waarom neukende ouders
    Dit heeft niets met het concept naar mijn idee te maken
    De zangers ( ik was er bij de generale ) Hans en Grietje waren amper te horen terwijl het orkest prachtig en beslist niet te hard speelde het orkest krijgt daarom ook van mij een grote pluim Vader werd daarentegen met microfoon versterkt maar waarom hij wel de anderen niet of….. was hij zonder microfoon helemaal niet te horen.
    Bij een groot orkest horen grote stemmen waar zijn deze grote stemmen gebleven

  3. Marijke
    4 december 2015 at 23:08

    Smaken verschillen….Ook ik zat op het tweede balkon, vond de stemmen in het begin inderdaad niet helemaal in balans met het fantastisch spelende orkest (waarschijnlijk door de toch wel ietwat beknellende kostuums en maskers), maar wat een inventiviteit en creativiteit in vormgeving! Ik heb daarvan genoten, en vond het absoluut geen teleurstellende uitvoering, integendeel!

  4. Dick Reneman
    5 december 2015 at 10:08

    Het is in zekere zin een geruststellend idee dat ook deze Hänsel und Gretel volledig verpest is conform de gouden regels van de moderne ikke-ikke-ikke regie. Ook dit keer geen schokkende verrassingen. Wees gerust, alle regietrash-clichés komen in de beste DNO traditie weer volledig aan bod. Echte originaliteit op basis van het libretto ontbreekt. Neukende ouders (natuurlijk!), een geforceerd erbij gesleepte vuilnisbelt, een voor de akoestiek rampzalig decor, onpersoonlijke maskers, plus een geheel ongepaste Gutmensch-entourage compleet met collectebus … M.a.w. het is weer eens: weg met de opera, leve het ego van de regisseur. En het sprookje Hans en Grietje is deze keer niet weggelegd voor de kleintjes. Een amorele, rammelende, irritante anti-opera productie.

  5. Rudolph Duppen
    5 december 2015 at 13:06

    Smaken verschillen maar er valt wel degelijk over te twisten. Heb je de partituur bestudeert? Hoeveel verschillende producties van Hänsel und Gretel heb je gezien? Heb je voldoende vergelijkingsmateriaal? Wat is de taak van een opera regisseur? etc. Volgens mij heeft een regisseur een dienende functie. Hij of zij moet geen aandacht voor zichzelf opeisen maar een evenwichtige interpretatie geven van het werk.Lotte de Beer is daar totaal niet in geslaagd.Alle clichés van de moderne operaregie kwamen weer voorbij. Kijk mij is modern en geëngageerd doen. Jammer dat Mevrouw De Beer niet meer in de leer kan gaan bij b.v. Peter Stein voor wie harmonie van actie en muziek hoog in het vaandel stond.Helaas vraagt zo’n benadering tijd, studie en grote intelligentie en daar ontbreekt het vaak aan.

  6. Rudolph Duppen
    5 december 2015 at 13:08

    Sorry. Het moet zijn bestudeerd.

  7. Olivier Keegel
    5 december 2015 at 13:34

    Meneer Duppen, Lotte de Beer is in de leer geweest bij Peter Konwitschny, en is daar blijkbaar niet binnen 5 minuten gillend weggerend. Need I say more? Ik ben het overigens van harte eens met uw opvattingen inzake de rol van de regisseur.

  8. Rudolph Duppen
    5 december 2015 at 14:15

    Meneer Keegel, you don’t have to say more. Ik had Konwitschny’s regie van Salomé bij DNO in het seizoen seizoen 2009-2010 verdrongen.Dank U dat U deze regie weer naar de oppervlakte heeft gebracht.Ik weet nu waar mijn aversie vandaan komt.

  9. paul
    5 december 2015 at 15:55

    Even los van het feit of je houdt van eigentijdse ensceneringen. Maar het is toch allemaal niet zo vreemd? Vroeger stuurden ze arme kinderen het bos in om iets nuttigs te zoeken- nu kan dat een vuilnisbelt zijn. In plaats van een snoephuis een berg snoep dat lijkt op een droomparadijs (bed). Niet met vreemden mee gaan of naar luisteren. In onze tijd zijn dat helaas die clichés als pedofiel (kinderlokkers) en drugsdealers (kansarme jongeren vluchten in criminaliteit). Nogmaals, ik snap als je wilt dat het oorspronkelijke verhaal wordt verteld (zo wordt het ook aangekondigd) maar als je het verplaatst naar onze tijd dan zijn dat volgens mij logische vondsten. Wat mij wel storend lijkt, is als regie de kwaliteit van zang en de toch al mindere akoestiek beïnvloedt.
    De media zijn het ook oneens (natuurlijk niet erg). Deze, theaterkrant, Volkskrant en volgens mij ook het Parool zeer lovend over deze productie. NRC een stuk minder en opera Nederland laat geen spaan heel. Ik moet overigens zelf nog gaan. (Parool heb ik zelf niet gelezen, maar op radio 4 werd er uit geciteerd)

  10. John de Jong
    5 december 2015 at 23:26

    Ter aanvulling op genoemde recensies:

    Mooie recensie van Paul Korenhof:
    http://www.opusklassiek.nl/

    De karikaturale recensies op de site van OperaNederland zouden lachwekkend kunnen zijn, als ze niet zo treurig zijn. Zeldzaam vol vooroordelen en zo stereotiep dat je ze zelf van te voren al kunt schrijven. Jammer want het is een interessante site, waar ook mooie dingen over opera op te vinden zijn.

    Het concept van de voorstelling vond ik zelf wel een sterke transpositie naar het heden van dit klassieke griezelverhaal – dat ik vroeger als kind echt eng vond. Dat het decor en de kostuums de muziek en de zangers, zeker voor de pauze, in de weg zaten, vond ik wel een bezwaar. Hopelijk doet men daar nog iets aan.

  11. paul
    6 december 2015 at 08:14

    @ Frank. Je bedoelt toch niet een rijke Hans en Grietje? Dat zou pas dwars tegen het libretto en achtergrond in gaan. De kinderen fantaseren iets uit hun belevingswereld, maar dan met een goede afloop. Nogmaals, ik zeg niet dat je het verhaal MOET verplaatsen naar een andere tijd, maar als je het dan toch doet, zijn dit wellicht wel clichés maar passen ze wel bij dit concept/verhaal. Hoe treurig ook.

    @ dhr. De Jong. Dat op operanederland valt inderdaad helaas niet meer serieus te nemen. Zo vooringenomen en bevooroordeeld. Marc Albrecht wordt daar iedere keer, maar dan ook elke productie compleet afgemaakt. Eerst worden nog even eerdere producties compleet afgemaakt om vervolgens de kritiek op deze productie te rechtvaardigen.

  12. Frank
    6 december 2015 at 11:44

    @ Paul Ik heb het over een mooiere wereld niet over een rijke wereld
    De kinderen die in een hoekje op het podium spelen vertolken de werkelijkheid en zijn wat mij betreft te rijk gekleed
    De video is hun wereld door een vergrootglas uitvergroot en is ook de weg die ons toeschouwers naar de fantasie moet voeren De zangers vertolken de fantasie aldus Lotte de Beer bij Witteman Zelf had ik het mooier logischer gevonden dat de fantasie mooier dan de werkelijkheid (de vuilnisberg ) werd weer gegeven het blijft een kinder fantasie. Een wereld waar het affiche van deze productie aan refereert namelijk kleurrijk Wat we zien is een grauwe wereld niet anders dan de werkelijke wereld van deze kinderen De droom van deze kinderen zit voor mij nu alleen in de video verwerkt namelijk een lekker bed om in te slapen De zangers op het toneel vertolken voor mij nog steeds de werkelijkheid door een vergrootglas uitvergroot Wat de traverstiet in tutu daar nu weer te zoeken heeft is mij een raadsel H&G vader en moeder zijn van troep uit de vuilnishoop gemaakt Maar waarom deze traverstiet van vlees en bloed?

  13. Olivier Keegel
    6 december 2015 at 12:24

    De recensie van Hänsel und Gretel op Opera Nederland is een goed onderbouwde, puntsgewijze analyse die in hoge mate hout snijdt.

  14. Rudolph Duppen
    6 december 2015 at 13:40

    Ik ben het geheel met Meneer Keegel eens. Er is niets karikaturaals aan de recensie van Opera Nederland.Deze is scherp en analytisch en getuigt van een grote kennis van zaken. De voorgestelde verdeling van de beschikbare stemmen over de rollen is ronduit een vondst.

    Het was mij ook al opgevallen dat de zaal een paar dagen voor de premiere niet goed bezet was maar op de avond zelf wel. Ik was nogal vroeg voor deze voorstelling en zag hoe er rijkelijk met vrijkaarten en gratis programmaboeken werd gestrooid. Verder waren er nog kaarten met 50% korting beschikbaar. Daarnaast krijgen kinderen 50% korting en als je een cultuurkaart hebt betaal je, geloof ik 15 of 20 euro.De voorstellingen van Der Rosenkavalier waren ook al niet heel goed bezet op enkele voorstellingen na en hetzelfde gold voor Dialogues des Carmelites.

  15. John de Jong
    6 december 2015 at 15:32

    Wat betreft de zaalbezetting. Deze is niet inderdaad niet meer wat deze enkele jaren geleden was, toen het bijna standaard 100% was. Veel mensen wachten tegenwoordig eerst de recensies af en beslissen dan om wel of niet te gaan. De hoge kaartprijzen zijn er vast de oorzaak van.
    Daarbij zijn de latere voorstellingen in een reeks vaak beter dan de première, zo is mijn ervaring. Ik ben twee keer bij Dialogues geweest (in de eerste tien dagen) en beide keren was het vol huis. Op de website waren de laatste vier voorstellingen in ieder geval ook uitverkocht.

    Wat betreft het blog OperaNederland: leest u maar eens de recensies over DNO van het afgelopen jaar. Het is nogal veel van hetzelfde. Ik zeg niet dat er nooit iets klopt of er niets ter zake kundigs wordt opgemerkt, maar het wemelt van de negatieve stereotypen, waarvan de hierboven genoemde over Marc Albrecht zonder meer stuitend is.

    Terug naar Hänsel und Gretchen: Albrecht en zijn orkest leverden afgelopen donderdag puik werk en probeerden zo goed mogelijk in te spelen op de muzikale en akoestische beperkingen van zangers en decor. Dat laatste vind ik echt bezwaarlijk. Als dat nou zou worden opgelost… Desondanks heb ik veel plezier aan de voorstelling beleefd, want er was genoegs moois te beleven.

  16. kersten
    6 december 2015 at 21:00

    Sympathiek idee origineel en knap uitgevoerd.
    Na de pauze vanmiddag bleek menigeen Lotte de Beers sprookjesboek voortijdig te hebben dichtgeslagen. Dat ik bijna de laatste akte
    niet ongeschonden had meegemaakt kwam doordat ik (vooraan zaal) tijdens het instrumentale slot van de tweede akte dreigde de orkestbak ingeblazen te worden door de luidsprekers onder de balkons. Enhancement, heet zoiets.
    Inderdaad, compassie had ik met de zangers die, buiten de ruggensteun van het Kellogg’s-huis, hun stem de zaal in moesten projecteren. En dat nog wel met opgespoten wangen. U moet nog beroemder worden, Lenneke Ruiten -`niet onaardig doen tegen regisseurs`- wilt u het zo ver brengen als ster-Mozarttenor Rüdiger Wohlers destijds, die het zich kon permitteren te weigeren met een hoed op te zingen.
    Al met al, @John de Jong, vond ook ik het een fijne voorstelling.

  17. Olivier Keegel
    7 december 2015 at 11:04
  18. kersten
    7 december 2015 at 18:17

    Dank voor voor mij nieuwe operasite, @Olivier Keegel: een aanwinst voor mijn favorietenlijst!
    Wat mijn appreciatie voor een voorstelling betreft: hierbij laat ik me vooral leiden door de vraag of ik emotioneel getroffen word en dat was hier zeer zeker het geval. De regisseuse ging niet aan de haal met het sprookje maar verplaatste het naar een wereld waar kinderen behalve aan honger ook aan hongerige griezels van allerlei pluimage zijn overgeleverd.

  19. Maarten-Jan Dongelmans
    7 december 2015 at 18:29

    Zojuist was de dramaturg van de Nationale Opera op EditieNL te zien. Dit naar aanleiding van het concert voor de 12-jarige kroonprinses. En ja hoor: ook de nieuwe productie van Haensel und Gretel kwam in enkele snapshots voorbij. Je krijgt er empathie van, aldus de goeroe aan de Amstel. Dat lijkt me weer een nieuwe insteek …

  20. Paul
    7 december 2015 at 22:57

    Voor de geïnteresseerden een overzicht van de grote landelijke dagbladen/sites

    Trouw ****
    Volkskrant ****
    Parool ****
    NRC **
    Theaterkrant ****
    Deze site: positief
    Opusklassiek: +/- (moeilijk om hier een kwalificatie aan te geven/ik wil de genuanceerde/kundige recensent niet in een hoek plaatsen)
    Operanederland: negatief
    Operagazet.be: negatief.

    De meningen zijn dus weer verdeeld, ook bij de bezoekers/liefhebbers die hun bevindingen vermelden op social media. Dat is uiteraard ook niet erg. Smaken verschillen en er is niet één waarheid. Het blijft jammer als mensen teleurgesteld (meermaals) terugkeren van een bezoek aan DNO. Wat overigens wel opvallend is, is het feit dat operanederland als enige Marc Albrecht kwalificeert als een gemankeerde operadirigent. Hij wordt eigenlijk door iedereen geprezen.

  21. Rudolph Duppen
    8 december 2015 at 16:28

    Het was van DNO verstandiger geweest om bij het programmeren van Hänsel und Gretel in iets commerciëlere termen te denken. Bij een minder rauwe voorstelling hadden ze misschien heel wat nieuwe operazieltjes kunnen winnen onder de jongere bezoekers.

    Afgelopen zondag verliet een vrij groot aantal bezoekers in de pauze de voorstelling. Na afloop was het applaus kort en zeer lauw. De voorstelling was matig bezet. Een enkele scene was volgens vrienden van mij aangepast.

  22. Il Grand'Inquisitor
    8 december 2015 at 23:17

    Kijk hier eens….beeldschoon!

    https://www.youtube.com/watch?v=JFYpBRwKCb0

  23. Onno
    9 december 2015 at 10:36

    Beeldschoon of afschuwelijk oubollig? Ik kies voor het laatste. Dan tien keer liever de uitvoering in Amsterdam.

  24. Ben Siebers
    9 december 2015 at 14:11

    Ik “moet” nog naar de uitvoering in Amsterdam (heb nu eenmaal kaartje en zal dan de weg naar Canossa maar gaan) maar zou uiteraard liever de uitvoering in Wenen zien. Zo hoort deze opera opgevoerd te worden. Wordt trouwens op 24 december om 16.00 uur integraal door Arte uitgezonden.

  25. Olivier Keegel
    9 december 2015 at 18:50

    Inderdaad, Grand’Inquisitor, een schitterende productie in Wenen, een moderne, inventieve en librettogetrouwe Hänsel und Gretel, onder regie van Adrian Noble, in plaats van een verminkte, aan alle kanten rammelende Hans en Grietje Met-Een-Boodschap en Collecte Na. Noble was tot 2003 artistiek directeur en leider van de Royal Shakespeare Company, dan heb je wel iets in je mars en dat is hier ook heel goed te zien. Hij heeft trouwens ook een schitterende Macbeth gedaan voor de MET. Dat er dan toch weer iemand zonder enige onderbouwing met de pavlovreactie “oubollig” op de proppen komt….. ach, laten we het maar tragikomisch noemen.

  26. Onno
    9 december 2015 at 20:06

    Over een Pavlov reactie gesproken … maar los daarvan, u heeft gelijk @Olivier, mijn ´oubollig´ was niet onderbouwd. Dat is ook lastig, omdat het een subjectief begrip is. Maar laat ik een poging wagen. Er zijn traditionele producties die zeer modern overkomen. Zoals bijvoorbeeld de recente ´Lucia´ uit Luik. En er zijn traditionele producties die (naar mijn mening) hopeloos uit de tijd zijn. Zoals die uit Wenen. Ik zal u eerlijk bekennen dat ik niet de hele voorstelling heb bekeken, want toen ik na een minuut of 25 nog steeds associaties had met Heidi films en de familie Von Trapp heb ik YouTube verder voor gezien gehouden. En vond ik de kwalificatie ´oubollig´ meer dan gerechtvaardigd. En realiseerde ik me tevens dat ik de productie van Lotte de Beer veel boeiender vond. Ook al valt daar ook flink wat op aan te merken (en is dat in ruime mate ook gedaan). Maar liever controversieel dan ouderwets. We leven inmiddels bijna in 2016 en dat schijnen ze daar in Wenen toch echt even vergeten te zijn.

  27. Olivier Keegel
    10 december 2015 at 00:28

    Laten we hopen dat het oubollige Wenen, met zijn al even oubollige muziek- en operacultuur, alsnog door Amsterdam de 21e eeuw ingesleept kan worden!

  28. Maarten-Jan Dongelmans
    10 december 2015 at 08:07

    @Olivier: en dan aan de hand van een vuilnisbeltopera. Hoezo donkere dagen voor kerst?

  29. paul
    10 december 2015 at 09:11

    Ik voel mij genoodzaakt Onno te steunen. Het kan toch niet zo zijn dat zijn visie (en van vele anderen) monddood gemaakt en verdwijnt van deze site. Die Weense hansel und Gretel is toch niet meer van deze tijd? Ik hoor juist van veel mensen (ook nieuwe bezoekers met kinderen!!!) dat ze juist blij waren dat het niet zo oubollig was. Wat is trouwens een vuilnisbeltopera??
    Ik lees vaker dat regisseurs egoïstisch zouden zijn alleen omdat ze een andere visie op een stuk hebben. Het lijkt er meer op dat sommige mensen die reageren andere meningen te moeten minachten. Iets met een pot en een ketel??

  30. stefan caprasse
    10 december 2015 at 10:20

    Zeldzaam (voor deze blog) verstandig gesproken!

  31. Maarten-Jan Dongelmans
    10 december 2015 at 10:55

    @Paul: Een vuilnisbeltopera is wat mij betreft een opera die zich op een vuilnisbelt afspeelt.

  32. stefan caprasse
    10 december 2015 at 12:28

    Mijn reactie gold wel enkel voor de 2 laatste zinnen(!). Want ik vind ‘klassieke’ ensceneringen niet persé ‘oubollig’ (en ‘moderne’ vaak interessant, maar ik moet ze eerst gezien hebben…). En verder ga ik me niet laten verleiden om aan dit afgezaagde debat deel te nemen…

  33. Paul
    10 december 2015 at 13:33

    Om misverstanden te voorkomen. Ik ben geen goeroe die perse thema’s in onze tijd wil zien of andersom. Ik kan genieten van beiden. Ik sluit me aan bij Onno wat betreft oubollig. Niet alle traditionele versies zijn oubollig.

  34. stefan caprasse
    10 december 2015 at 13:49

    Precies wat ik ook denk. Ik KAN ook genieten van beide (niet altijd dus). En oubolligheid heeft voor mij minder met ’traditioneel’ te maken dan wel met ‘oubolige’ operatics (stereotiepe gestes, naar het publiek zingen in plaats van tegen mekaar, koren in blokken… kortom, een afwezigheid van een degelijk uitgewerkte personenregie).

  35. kersten
    10 december 2015 at 14:35

    (Uitgaande van een goede muzikale vertolking), waarom voor m i j
    Achim Freyers Don Giovanni (commedia dell’arte-achtige, vreemd bewegende zangers) wél en – naam even kwijt- die Don G. met dat bushokje en bos níet? En deze, al dan niet oubollige, Weense Youtube Hänsl und Gretl wél en Lotte de Beers `trash` H. und G. eveneens? Voor mij domweg een kwestie van emotie, gevoel. Een criterium dat zich niet als een redenering laat onderbouwen, wel?

  36. 10 december 2015 at 14:43

    LANG LEVE Marc Albrecht.
    Wat een geweldige dirigent laten we blij zijn met deze man.
    Gisteravond geweest en viel me 100% mee.Schitterend orkest jammer dat de zang soms erg zacht was waarschijnlijk door die stomme maskers.
    Ook de heks was flauwekul sloeg nergens op. /maar verder ja we leven in bijna 1n 2016 dus ja met de tijd meegaan. Soms erg jammer zoals b.v Il Trovatore vond ik 80x erger dan dit.
    Toch wel genoten en laten we er voor gaan dat Marc blijft na 2017.

  37. stefan caprasse
    10 december 2015 at 15:28

    Inderdaad Kersten, geen beredenering (hoewel…), zeker geen dogma’s(dat zeker niet!), maar een heel persoonlijk gevoel (positief of negatief) tegenover een bepaalde produktie – en dat zowel bij uiterst ’traditionele’ als extreem ‘moderne’ produkties…
    Maar we zijn weer bezig met afdwalende ‘onderonsjes’, en dat mag normaal niet van HET REGLEMENT (evenmin als te lange uiteenzettingen…).

  38. Bas
    11 december 2015 at 10:53

    Vanwege de enorme hoeveelheid subsidie hoeft de Nationale Opera zich niet echt te bekommeren om wat het publiek van de voorstellingen vindt. De vrijwel onbeperkte theatrale mogelijkheden die al dit geld met zich meebrengt blijken in de praktijk vaak een beperking; men weet van gekkigheid niet wat ermee moet gebeuren, dus wordt het podium volgestort met duur ogende onbenulligheden en wordt het publiek ter compensatie met regelmaat getrakteerd op een asgrauw podiumbeeld en zangers in kantoorkleding. Het is duidelijk dat deze totale artistieke vrijheid hier maar zelden grote kunst tot gevolg heeft. Als ze aan het Waterlooplein gaan beseffen dat opera eigenlijk een luidruchtige, maar bescheiden kunstvorm is waar verbinding tussen de zanger en het publiek het allerbelangrijkst is, zie ik nog wel hoop voor de toekomst, maar op dit moment is de Nationale Opera een in zichzelf gekeerde, geld verslindende moloch uit een terecht(?) vervlogen subsidietijdperk.

  39. Onno
    11 december 2015 at 11:57

    Op dit forum lees ik wel vaker dat DNO zo veel subsidie krijgt. Om welke bedrag gaat het eigenlijk? Verder ben ik het met u eens @Bas, dat subsidie soms een last in plaats van een lust kan zijn. Maar zonder subsidie kan een instituut als DNO vrees ik niet bestaan. Het is lijkt me ook een kwestie van doelstelling. Wil je ´internationale excellence´, zoals Pierre Audi het tijdens het Operagala ongeveer verwoordde. Of neem je genoegen met een goed nationaal product, met veel Nederlandse zangers en zangeressen, die een rol bij DNO zien als een mogelijke opstap naar een carrière in het buitenland?

  40. Leen Roetman
    11 december 2015 at 12:49

    De Nationale opera is de meest gesubsidieerde kunstinstelling met 24 miljoen euro rijkssubsidie per jaar.

  41. kersten
    11 december 2015 at 15:53

    De politiek heeft er voor gekozen DNO onder de nationale prestigeparadepaardjes als KCO en Rijksmuseum te scharen. En dat impliceert kennelijk, met alle respect voor de huzarenstukjes en hoogstandjes die worden geleverd, soms monsterachtige bedragen voor de uitmonstering van opera`s. Wat een minimalistische vormgeving echter vermag heeft Les Dialogues, ook als exportproduct, wel bewezen. Zie ook de juweeltjes die o.a. de Reisopera met het water tot aan de nagenoeg dichtgeknepen strot heeft weten te produceren, zoals vorig seizoen Orphée et Euridice.
    Als Mozartgek zie ik dit seizoen uiteraard bijzonder uit naar Don Giovanni en Così (van resp. DNO en Reisopera) maar ik `vrees` eerlijk gezegd een beetje dat ik met de duurste regisseur het meeste risico op een teleurstelling zal lopen. Laten we hopen op een opwindend gelijkspel!

  42. Onno
    11 december 2015 at 17:05

    Dank u voor de informatie, @Leen. 24 miljoen is heel veel geld. Jammer dat het daarmee niet lukt een breder publiek te bereiken.

  43. Leen Roetman
    11 december 2015 at 17:11

    Ik heb wel eens gehoord dat de variabele kosten voor het produceren van een opera maar voor een klein deel worden bepaald door de kosten van decors en rekwisieten. De meeste (variabele) kosten zijn, dacht ik, de beloningen van de zangers en het artistieke team. (Wie weet dit?)

    Peter Gelb en James Levine krijgen beide miljoenen per jaar en toch wordt in de bioscoop een beroep op mij gedaan: The MET needs your support!
    Bij de ROH wordt ook een beroep op de support van het publiek gedaan. Rupert Christiansen van de Telegraph denkt daar inmiddels het zijne van….. http://www.telegraph.co.uk/culture/music/opera/11711346/Why-does-the-Royal-Opera-House-pay-directors-so-much.html

  44. John de Jong
    11 december 2015 at 20:14

    Voor wie eens in de financiën van de opera wil duiken:
    http://www.operaballet.nl/sites/default/files/documents/pdfs/Jaarverslag_NO-B_2014.pdf

    @Bas
    Hoewel DNO inderdaad een zekere autonomie heeft dankzij de subsidies, is het nogal kort door de bocht om te beweren dat ze zich niet over de mening van het publiek hoeven te bekommeren. Immers als de zaalbezetting achteruit zou hollen, zou dit op termijn grote problemen kunnen opleveren met de subsidiënten.

  45. W.Göetjes
    11 december 2015 at 22:12

    Helemaal eens met Bas!

    @Leen, de meeste kosten zitten vooral NIET in de inhuur van solisten, uiteraard krijgt een enkele topzanger een behoorlijke gage, maar voor de rest zijn het allemaal geen uitzonderlijke bedragen. De meeste kosten zitten in het technische apparaat en decors en bv. het inkopen van decadent superdure stoffen, of bv. ‘veulentjesleer’…. PA wilde dat eens hebben en stuurde de hele zending terug toen het niet van veulentjes bleek te zijn.

  46. Leen Roetman
    12 december 2015 at 00:25

    @Wiebke: jakkes! DNO lijkt te lijden aan decadentie! Ik neem aan dat bij andere gezelschappen de verhouding andersom is.

  47. Onno
    12 december 2015 at 09:06

    Bij die 24 miljoen komen ook nog de inkomsten uit de kaartverkoop en de giften van donateurs en wellicht sponsoropbrengsten. Natuurlijk zijn er de vaste lasten (de huur van het Muziektheater neem ik aan) en de kosten voor de talentontwikkeling, maar dan nog blijft er voor elke DNO productie een giga bedrag over. Als bezoekers vervolgens net zo veel genieten van bv de Butterfly of Cosi van de Reisopera, dan zit de wereld toch vreemd in elkaar.