Vier jonge zangers, twee intensieve werkdagen en een levende legende: Kiri Te Kanawa gaf dit weekend een masterclass in Basel. Het publiek mocht toehoren. En van haarzelf vernemen dat ze waarschijnlijk in april 2013 een recital in het Theater Basel zal geven.

Zwarte broek, wit hemd en een sweater met rits, die ze even later op haar stoel dropt. Kiri Te Kanawa verschijnt op de bühne alsof ze net uit haar huiskamer komt gelopen. En toch: stralend mooi, innemend glimlachend en bescheiden. Een Dame herkent men aan haar ongeveinsdheid en onbevangenheid. Gewoon prachtig hoe zo iemand, die op de grootste tonelen ter wereld voor uitzinnige publieken heeft gestaan, nu eenvoudigweg optreedt op de ‘Kleinen Bühne’ van het Theater Basel. Voor 100 mensen.

In het middelpunt wil de ster niet staan. Het zijn de vier jonge zangers van de Baseler Opernstudio OperAvenir – ’the children’, zoals ze ze noemt – om wie het draait tijdens haar optreden. Zij mogen twee dagen lang samenwerken met de beroemde soprano lirico, letterlijk één van de mooiste stemmen van de afgelopen eeuw.

De zangers leren bewust in te ademen door hun neus, om zo betere lucht binnen te krijgen. Want, vertelt Kiri, in veel theaters krijg je bij het inademen door de mond veel stof binnen. En ook het ontspannen door volledig uit te ademen (zodra de muzikale lijn dat toelaat) blijkt van belang te zijn. Een soort yogaoefening voor deze eenvoudige maar vaak vergeten zangregel toont aan dat goed ademen de grondsteen van iedere noot is.

De pedagoge herken je aan haar vermogen zangers aan te moedigen, te bevestigen en vrij te laten in de ontwikkeling van een persoonlijke benadering van een rol. Dat doet Kiri. Ze laat de zangers eerst hun ding doen en gaat dan op details in en corrigeert de frasering en het ritme. Als de zangers hun stuk opnieuw zingen, is het verschil gelijk hoorbaar.

Op zoek naar ‘de schoonheid’ moeten de jonge zangers het evenwicht van het geheel niet uit het oog verliezen, wordt hen geleerd. Vocale uitbarstingen hoort de Dame dan ook niet graag, als ze niet binnen de context passen.

Een oefening om de stem op te warmen doet Kiri zelf voor. Ze beklimt stapsgewijs een toonladder, waarbij ze iedere riedel met meer plezier neerzet. Als ze eenmaal ‘boven’ is, houdt ze de noot een tijdje aan. ‘Even blijven zitten, niet weghollen.’ Daarmee laat ze voor een moment de herinnering opleven aan een stem die je je tegenwoordig niet mooier voor kunt stellen. Het publiek kan een spontaan applaus dan ook niet onderdrukken, al is het dan een masterclass.

Een gelegenheid om werkelijk te applaudisseren komt er in april tijdens een liedrecital. Dat concert staat nog niet helemaal vast, maar het is niet waarschijnlijk dat er in de rijke bankstad geen sponsor gevonden kan worden. Ik zou zeggen: blijf een oog houden op www.theater-basel.ch.