FeaturedOperarecensie

TU Delft verrast met krachtige Carmen

Carmen op een Technische Universiteit, dat is een veel beter idee dan het lijkt. De Carmen die in Delft nog een aantal keren wordt uitgevoerd is dankzij de chemie tussen amateurs en professionals een bewonderenswaardig succes.

Scène uit Carmen (foto: Maurice de Leeuw).

Op de Technische Universiteit Delft zijn ze wereldberoemd om het bouwen van auto’s die heel lang op alleen de energie van de zon kunnen rijden en zo half Australië doorkruisen. En vroeger waren ze heel goed in de technieken voor mijnbouw. Stoere wetenschap.

Dat er aan al dat Delftse cerebrale vernuft een andere kant zit, dat bewijst de voorstelling van de opera Carmen van Georges Bizet. Vele tientallen studenten speelden, zongen, figureerden en produceerden een opvoering die nog tot 20 november in de aula van de universiteit te zien is.

Carmen wordt geproduceerd in het kader van de jubilea van de Technische Universiteit (170 jaar) en het studentenkoor en –orkest Krashna Musika. Een universiteit vol techneuten lijkt niet de ideale voedingsbodem, maar er waren elementen die mee zaten: het auditorium in de aula, die zich bij uitstek leende voor de sfeer van een arena, de verrassende talenten voor opera van koor en orkestleden en een zeer gelukkige hand (en budget…) bij de casting van de hoofdrollen.

Regisseur Floris Visser verstaat zijn vak. Dat zag ik al eens bij zijn Clemenza di Tito met de Dutch National Opera Academy. Uit die kringen kwamen ook veel van de zangers in deze Carmen. Hij maakte een rauwe en dynamische voorstelling, waarin het draait om het gevecht met de stier als metafoor voor het liefdesverhaal.

Kinderen openen de voorstelling op het speelvlak midden in de zaal, dat bekleed lijkt met zand. Ze pakken hun sporttassen uit en oefenen met stierenvechten. De jongens als torero, de meisjes met hoorns, die de stier verbeelden.

Als de vlaggenmast is opgericht en de kinderen weg zijn, staan Don José en Micaëla in de arena. Zij geeft hem de brief van zijn moeder, met daarin de opdracht te trouwen met het meisje. Maar de verleidingen van Carmen, het meisje uit de fabriek, zullen tot een fatale afloop leiden.

Micaëla is in deze versie niet helemaal het naïeve dorpsmeisje. Bewust, of misschien omdat sopraan Aylin Sezer net te veel stijl heeft om een onschuldig boerentype te spelen. Ze beschikt over een rijk geluid en een bewonderenswaardige aanwezigheid op een podium dat dwingt om naar alle verre hoeken van de zaal te spelen.

De in Damascus geboren tenor Bassem Alkhouri speelt met de uitersten in zijn rol. Hij moet een gedrilde soldaat spelen, maar ook een smachtende minnaar zijn. Zoals voor alle spelers geldt, is ook zijn rol heel fysiek. Hij moet liefhebben, maar ook vechten in felle scènes met de anderen. In de slotscène, als hij alleen met Carmen in de arena is en hij haar doodsteekt, komen al zijn talenten samen.

Zoals Micaëla in de visie van Floris Visser niet een naïef dorpsmeisje is, zo is Carmen een ander type dan het clichématige zigeunerinnetje. Slechts in één scène draagt ze een traditionele Spaanse jurk.

Scène uit Carmen (foto: Maurice de Leeuw).

De verwijzingen naar flamenco zitten in deze voorstelling geconcentreerd in de rol van Lillas Pastia, de kroegbaas die in de opera een spreekrol heeft. De manier waarop Miguel Muñoz Oliva die rol speelt, als flamenco-danseres op de tafels van de kroeg, is fascinerend en geeft een spannend accent aan het verhaal. Strak in de jurk, een pruik, maar die gaat af en dan wordt zichtbaar wie deze danseres echt is…

Anna Traub is Carmen. Een Carmen die veel meer is dan het bevallige fabrieksmeisje. Traub, die al vaker in Nederland te zien was, speelt de rol met diepgang en met een intrigerende subtiliteit die ook in de grote, soms wat rommelige arena volledig tot ontplooiing komt. Een stem uit duizenden, klaar voor nog groter werk. Binnenkort staat de mezzo in Owen Wingrave bij Opera Trionfo. Ik kijk ernaar uit.

In en rond de arena zijn er de amateurs, maar wel amateurs die heel erg hun best doen en die misschien wel dankzij de chemie met de professionals tot hoge kwaliteit komen: het orkest, dat onder leiding van Daan Admiraal een zeer acceptabele begeleiding verzorgt, en het koor en de figuranten die veel spectaculaire opkomsten hebben langs de trappen van het auditorium.

Op de lijst van de cast en het artistiek team staan geen choreograaf vermeld. Dat is gezien de uitgebreide choreografie van de massascènes bijzonder. Van zangers en koor wordt fysiek gooi- en smijtwerk gevraagd met zowel vechten als liefhebben en de enscenering daarvan is bewonderenswaardig goed gelukt.

Wie al een kaartje heeft, zit goed de komende dagen. Alle voorstellingen zijn nu al uitverkocht. Er zijn alleen nog kaarten te koop in de ‘adventure seats’ aan de zijkanten. Die verkoop is alleen voorafgaand aan de voorstelling. Voor een tientje. Doen!

Zie voor meer informatie over Carmen carmendelft.nl.

Vorig artikel

Cultura24 warmt op voor operamaand

Volgend artikel

Actie: Gratis naar Van Sandwijk in Tracks!

De auteur

François van den Anker

François van den Anker

François van den Anker is muziekjournalist. Hij doet verslag van de wereld van opera en lied met interviews, reportages en podcasts.

2Reacties

  1. 15 november 2012 at 16:23

    mag ik een opmerking plaatsen bij uw zin “Een universiteit vol techneuten lijkt niet de ideale voedingsbodem”.

    Toevallig heb ik in Delft en Leiden gestudeerd en ben ik amateurmusicus. Beta’s zijn veel betere amateurmusici dan alfa’s. Goed zijn in wiskunde en goed zijn in het bespelen van een muziekinstrument is zo’n beetje dezelfde hersenkwab. Bovendien nemen beta’s het maken en repeteren van muziek uiterst serieus, terwijl alfa’s muziek vooral zien als een gezellige manier om onder elkaar te verkeren.

  2. Titia van Deursen
    16 november 2012 at 08:08

    Leuk artikel. Was zelf woensdag bij de uitvoering.
    Het was een prachtige avond met al die jonge mensen die daar een zeer verrassende en mooie Carmen neerzetten. Ja, het was genieten!
    Maar van de voedingsbodem dat is natuurlijk een beetje onzin. Zit zelf in de beta wereld en om me heen wordt door heel veel menssen op zeer hoog niveau muziek gemaakt.