J.S.Bach De Apocalyps alsnog op tournee
Op 17 januari ging in de Koninklijke Schouwburg J.S.Bach, De Apocalyps van Opera2Day voor de tweede keer in première. In 2022 was de voorstelling namelijk al officieel gepresenteerd, toen Opera2Day samenwerkte met de Nederlandse Bachvereninging om de het 100-jarige bestaan van de vereniging kleur bij te zetten. Door de Coronacrisis kon de geplande uitgebreide tournee toen niet doorgaan en bleef het bij de première.
Dankzij enorme inzet van het gezelschap kon artistiek leider Serge van Veggel alsnog een volledige tournee opzetten, die de voorstelling de komende maanden naar talrijke theaters in Nederland en zelfs naar Münster en Leipzig zal voeren.
In een toespraak voorafgaand aan de première vertelde van Veggel hoe het gelukt is om de voorstelling met alle medewerkers uit 2022 weer op de rails te krijgen. Een meer dan genereuze bijdrage van het Fonds Societé Gavignies stelde Opera2Day in staat de tournee alsnog te realiseren en hoewel de Nederlandse Bachvereniging niet langer in het jubileumjaar is, spelen leden van het orkest onder leiding van dirigent Hernán Schvartzman alle voorstellingen. Deze tournee alsnog te realiseren, is een bijzondere prestatie die alle lof verdient.
Educatie
De première in de Koninklijke Schouwburg in Den Haag werd voorafgegaan door een protestbijeenkomst. Dit was een proloog die als educatief project bij de voorstelling hoort. Leerlingen zingen en spelen samen met een lokaal amateurkoor en ze vertolken de rol van woedende menigte tegen een decor van spandoeken en protestborden, zoals er ook in de opera zelf uiting gegeven wordt aan het ongenoegen van verschillende groepen. Gezamenlijk brengen zij het protestlied ten gehore, gemaakt op muziek van Bach. De gehele opera is op dat principe gebaseerd. Nieuwe teksten, een nieuw libretto, op bestaande muziek van J.S. Bach. Vandaar de omschrijving van ‘de opera die Bach nooit schreef.’
De voorstelling behandelt de bizarre historie van Jan van Leyden die in Münster in de zestiende eeuw een heilstaat probeerde op te zetten. Hij was een voormalige kroegbaas die een soort sekteleider werd die het einde der tijden verkondigde. Om de 144.000 duizend uitverkorenen, zoals in de Bijbel beschreven, te creëren, maakte hij polygamie de norm en moesten vrouwen in hoog tempo kinderen baren, slechts een van zijn bizarre ideeën. Het op historische waarheden gebaseerde verhaal kent haast vanzelfsprekend geen goed einde voor Jan van Leyden en consorten.
Drama
Persoonlijk had ik wat problemen met de voorstelling en dan met name met het libretto, de lengte en de dramatiek van ‘de opera die Bach nooit schreef’. Dramatische koralen of Passie- scenes zijn in mijn ogen niet hetzelfde als het drama dat nodig is voor een opera. Het idee was echter zeker het overwegen en proberen waard en de inhoud van de voorstelling is haast schrikbarend actueel.
Recensie
Peter Franken beschreef de première in 2022 zeer accuraat en ik verwijs u daarom naar zijn recensie voor een uitgebreide bespreking van J.S. Bach, The apocalypse, de opera die Bach nooit schreef.
De opera is nog te zien tm 6 juni in theaters in heel Nederland en op 10 en 11 juni in Leipzig.
Details ook in onze agenda.
Verder kijken
De auteur
