FeaturedHeadlineOperarecensie

Reisopera speelt dynamische Don Giovanni

De nieuwe Don Giovanni van de Nederlandse Reisopera blinkt vooral uit in humor, dynamiek en levendig acteerwerk. Afgelopen zaterdag ging de voorstelling in première in het Wilminktheater in Enschede.

Scène uit Don Giovanni. (© Marco Borggreve)
Scène uit Don Giovanni. (© Marco Borggreve)

Don Giovanni staat niet te boek als een bijzonder vrouwvriendelijke opera. Iedere vrouw die op het pad van Don Giovanni komt, valt ten prooi aan zijn verleidingskunsten en zwelgt vervolgens in de rol van onwillig slachtoffer. Dat de praktijk wat subtieler ligt en de vrouwen wat minder onschuldig zijn dan ze zich voordoen, wordt duidelijk in de interactie tussen Don Giovanni en Zerlina: de jonge bruid ruilt de boerenpummel Masetto maar al te graag in voor een iets charmanter en rijker exemplaar.

Hoe de verleiding van Donna Elvira en Donna Anna precies is gegaan, blijft grotendeels buiten beeld, maar er wordt zeker enige twijfel gezaaid ten aanzien van de onschuld van beide dames. Zo vergeeft Donna Elvira de man die haar heeft laten zitten wel érg gemakkelijk en merkt ze curieus genoeg niet dat ze tussen de lakens duikt met Leporello in plaats van Don Giovanni.

Donna Anna doet aan het begin van de opera een dappere poging om de meesterverleider de deur uit te zetten, maar haar karakter blijft gedurende de gehele opera omgeven door een zekere ambiguïteit. Ten eerste rijst de vraag hoe de verleider ooit zo dicht in de buurt van de verloofde Anna kon komen, tégen haar zin. Ten tweede is de gepassioneerde, meeslepende muziek van Donna Anna een absolute mismatch met het prachtige, maar vrij statische gekweel van haar verloofde.

In de publiciteit rondom deze productie wordt veel gewag gemaakt van het feit dat de Reisopera heeft gekozen voor een vrouwelijke regisseur (Joanne Davies) en een vrouwelijke dirigent (Julia Jones). De ‘vrouwelijke hand’ op het werk zou als gevolg hebben dat het geheel in een net iets ander perspectief geplaatst wordt.

Scène uit Don Giovanni. (© Marco Borggreve)
Scène uit Don Giovanni. (© Marco Borggreve)

Joanne Davies licht haar visie toe in het programmaboek. Ze merkt op dat alle karakters de vermoorde onschuld spelen, terwijl iedereen in feite medeplichtig is aan wat er gebeurt. Dit vertaalt zich echter jammer genoeg niet in een regie die de vrouwelijke personages daadwerkelijk meer diepgang en nuance geeft.

De vrouwen in de opera, en dan met name Donna Anna en Donna Elvira, hebben te maken met persoonlijke gevoelens van lust en verlangen enerzijds en dwingende maatschappelijke en morele verwachtingspatronen anderzijds. In de wereld is er echter geen ruimte voor complexiteit en lijken er maar twee categorieën te bestaan waarin vrouwen kunnen worden ondergebracht: een vrouw is óf een Madonna óf een hoer.

Deze complexiteit komt niet overtuigend terug in de regie van Davies. De ambiguïteit, en daarmee een groot deel van de gelaagdheid, van Donna Anna wordt tenietgedaan door de opera te openen met Don Giovanni en Donna Anna in een flink op en neer stuiterende auto. Daarmee verwordt Donna Anna tot een hoer die zich presenteert als een Madonna.

Hetzelfde geldt voor Donna Elvira. In Davies’ regie is ze een wat karikaturaal, nuffig kostschoolmeisje dat belerend met de Bijbel loopt te zwaaien, terwijl ze er achter die façade wel pap van lust. Daarmee kiest Davies er in feite voor om de vrouwen in de opera onder te brengen in het hokje ‘hoer’. Wat dat betreft had deze regie net zo goed uit de koker van een man van middelbare leeftijd kunnen komen.

Dat neemt niet weg dat het een voorstelling is waarin sprake is van dynamisch acteerwerk van een zeer hoog niveau. Davies beheerst de kunst van de personenregie tot in de puntjes. De manier waarop Leporello achteruit deinst wanneer het lijk van de Commendatore (hier in een mortuarium) overeind komt en Don Giovanni ondertussen de andere kant opkijkt, is perfect getimed en zorgt voor de combinatie van kippenvel én een lach.

Scène uit Don Giovanni. (© Marco Borggreve)
Scène uit Don Giovanni. (© Marco Borggreve)

Ook muzikaal valt er het nodige plezier te beleven. Zo speelt het Orkest van het Oosten onder leiding van Julia Jones een spannende, strak gedirigeerde Mozart.

De Zweedse sopraan Anna Grevelius (Donna Elvira) laat de mooiste vrouwenstem van de avond horen. Zowel in de hoogte als in de laagte beschikt ze over een warm, klinkend stemgeluid, dat ogenschijnlijk moeiteloos boven het orkest uitkomt. Dit geldt ook voor de Engelse bariton George Humphreys, die niet alleen een uitstekende, volle stem heeft, maar ook een erg natuurlijke acteerstijl laat zien.

De Poolse bas Lukas Jakobski is dankzij de combinatie van zijn donderende bas en zijn rijzige gestalte een ideaal huiveringwekkende Commendatore. Zerlina (Silvia Moi) en Masetto (Matthias Hoffman) leveren, uitgedost als white trash met de nodige overdadige wansmaak, een prima gezongen en levendig geacteerde bijdrage.

Aleš Jenis vertolkt de rol van Don Giovanni overtuigend, maar beschikt over een stem die net een tandje te klein is.

Met de Donna Anna van Anita Watson had ik wat moeite. De Australische sopraan beschikt over een mooi geluid, maar zong, met name in de ensembles, hier en daar vrij vals. Hopelijk was er sprake van premièrezenuwen.

Don Giovanni toert tot en met 8 april door het land. Zie voor meer informatie de website van de Nederlandse Reisopera.

Vorig artikel

Amsterdam Sinfonietta brengt Mahler

Volgend artikel

Cité de l’Opera: Franz, Thomas en Kurt

De auteur

Laura Roling

Laura Roling

45Reacties

  1. Wiebke Göetjes
    6 maart 2017 at 18:14

    Fijn dat het qua regie een interessante productie is, maar jammer dat het vocaal niet zo’n goeie casting is.
    Ik weet zeker dat er in Nederland een Don Giovanni rondloopt die wel een stem heeft die groot genoeg is voor Don Giovanni (jemig mensen, we hebben het over Mozart, geen Wagner…!) en dat er wel 100 zangeressen zijn die een Donna Anna kunnen neerzetten die niet vals zingt. In de recensie van de Theaterkrant staat zelfs dat alle solisten overstemd werden door het orkest………Mozart jongens, Mozart…hoeveel instrumenten in het orkest? 40 max?… We hebben het niet over Wagner met 100 man en koper…

    Hier even mijn frustratie over de casting met zo weinig Nederlanders, vandaag al eerder kwaad over gemaakt n.a.v. van 1 NL zanger in het nieuwe seizoen van de Reisopera….Wiebe Pier Cnossen als Marquis in Traviata…… Zogenaamd omdat ze er niet zijn of te duur zijn…????? Wat een onzin. Schande is het.

    “Aleš Jenis vertolkt de rol van Don Giovanni overtuigend, maar beschikt over een stem die net een tandje te klein is.
    Met de Donna Anna van Anita Watson had ik wat moeite. De Australische sopraan beschikt over een mooi geluid, maar zong, met name in de ensembles, hier en daar vrij vals. Hopelijk was er sprake van premièrezenuwen”.

  2. kersten
    6 maart 2017 at 20:28

    De speciale visie van de regisseur ketste ook op mij af (zoals dat ook het geval was bij de Così fan tutte vorig seizoen). Een zeer vindingrijke, verrassende regie overigens. Ook mevrouw Rolings appreciatie voor dirigente en orkest deel ik. Opmerkelijk aan haar `spannende, strakke leiding` vond ik haar mimiekloosheid. (Wel miemde zij waar nodig de tekst mee.) Voor het eerst eigenlijk miste ik Don Ottavio`s eerste aria niet, zó`n vaart had de zich als een kleurrijk, glashelder beeldverhaal ontrollende handeling vanaf het begin tot het einde. Niet dat ik niet graag Dalla sua pace had gehoord, de glanzende tenor was alleszins de moeite waard (zo zong hij de cadens in zijn aria (zittend) in één adem). Donna Anna oogstte als enige een open doekje, Il mio tesoro had daar voor mij misschien eerder aanspraak op mogen maken. Het publiek leek aan te voelen dat applaus een belemmering voor de vaart zou kunnen zijn. Persoonlijk vind ik bij een première `n verdiend kort en fel open doekje wel op z`n plaats. Ook de Masetto vond ik om te zoenen. Wat de titelrolvertolker betreft: de oorspronkelijk gecaste Nicolas Lester zou qua verschijning en stem waarschijnlijk dominanter zijn geweest.
    Het commentaar van mijn buurman na het terecht ovationele slotapplaus luidde: `Oalerwets good.`

  3. Jan de Jong
    6 maart 2017 at 22:52

    Het lijkt wel of bovenstaande twee reageerders niet naar dezelfde voorstelling zijn geweest. Wat een verschil in beleving.

    Ik was niet van plan te gaan, maar ben toch nieuwsgierig geworden .

  4. kersten
    7 maart 2017 at 19:10

    @Jan de Jong: ik krijg niet de indruk dat Wiebke Göetjes de voorstelling heeft bijgewoond.
    Even terugkomend op de -zorgvuldig geheim gehouden- verrassende regievondsten: waarom zou de NRC-recensent zich geroepen voelen de belangrijkste doodleuk te verklappen? Die zijn toch niet alleen voor de premièrebezoekers bestemd?

  5. Wiebke Göetjes
    7 maart 2017 at 21:31

    Klopt Kersten!
    Ik vond het meteen verontrustend en ben vooringenomen..
    Ik ga zeker kijken als ze in de buurt zijn.

  6. Leen Roetman
    7 maart 2017 at 23:03

    @ kersten: De nieuwe generatie recensenten van de NRC en de Volkskrant hebben er totaal geen benul van waarom en voor wie ze recensies schrijven. NEGEREN: van generlei waarde!

  7. Guus Mostart
    8 maart 2017 at 01:00

    Het grootste probleem met Nederlandse operarecensenten is helaas hun totale gebrek aan een referentiekader. Zelden of nooit kom je onze critici tegen bij voorstellingen over de grens. Af en toe mag er een treinretourtje naar Antwerpen of Brussel worden gedeclareerd maar dat is het dan wel. Hun vergelijkingsmateriaal is daardoor zeer beperkt. Je leest dat ook terug in de kritiekloze vier- en vijfsterrenrecensies die driftig worden rondgestrooid. Een voorbeeld van een deskundige recensent is de Brit Hugh Canning van The Sunday Times. Hij reist (inter)nationaal stad en land af, ziet werkelijk iedere voorstelling, heeft een grondige kennis van het operarepertoire, productieprocessen, regie-stijlen en niet te vergeten zangers en dirigenten. Als geen ander kan hij operaproducties in een kader plaatsen, op waarde schatten en met elkaar vergelijken. Bovendien laat hij zich geen rad voor de ogen draaien. Je hoeft het niet altijd met hem eens te zijn maar zijn fenomenale kennis van zaken is imponerend. Misschien moet er een bescheiden reisfonds in het leven worden geroepen om onze recensenten in de gelegenheid te stellen kennis te nemen van wat er op operagebied in de ons omringende landen zoal te koop is.

  8. kersten
    8 maart 2017 at 01:58

    Maar, meneer Mostart, je mag toch aannemen dat Nederlandse operarecensenten in elk geval door middel van buitenlandse bladen als Opernwelt en OPERA (Hugh Canning!) en via internet en digitale tv-zenders op de hoogte blijven van het internationale operalandschap?

  9. Maarten-Jan Dongelmans
    8 maart 2017 at 08:50

    Wanneer een recensent opera minded is, zal hij uit zichzelf ook naar het buitenland trekken om zijn of haar horizon te verbreden.

  10. Stefan Caprasse
    8 maart 2017 at 09:42

    En op radio, TV, Cd, DVD en PC opera van overal horen en zien. Dat geeft misschien niet het beeld van ter plaatse bijgewoond maar geeft wel een -goed- idee en verhoogt de kennis…

  11. Bastiaan
    8 maart 2017 at 10:08

    Het pleidooi voor meer Nederlandse zangers wordt vaak gehouden, maar het blijft meestal weinig concreet, dus mijn vraag is:
    Uit welke zangers zou een volledig Nederlandse cast van Don Giovanni op dit moment volgens jullie moeten bestaan? Ik ben benieuwd!

  12. Guus Mostart
    8 maart 2017 at 11:31

    Via internet, digitale tv zenders en buitenlandse bladen kunnen weliswaar de zinnen geprikkeld worden maar om een grondige analyse en beoordeling van een operaproductie te geven zul je toch echt ter plekke aanwezig moeten zijn. Alleen al de grootte van de zaal en de daarmee samenhangende klankbalans zijn niet op een andere manier te ondergaan.

  13. Stefan Caprasse
    8 maart 2017 at 11:38

    Natuurlijk, maar het kan bijdragen aan een grotere kennis.

  14. Stefan Caprasse
    8 maart 2017 at 11:41

    En eigenlijk geeft een TV-uitzending een beter idee dan een bijwoning ter plaatse in een uithoek van een zijloge helemaal boven… (maar dit is natuurlijk een extreme vergelijking…)

  15. Leen Roetman
    8 maart 2017 at 12:13

    @Guus Mostart: is het niet fantastisch dat op dit forum recensies uit alle windhoeken worden geplaatst? Deze recensenten betalen reis -en verblijfskosten allemaal zelf. Krijgen ook niet betaald voor hun recensie. Alleen het operakaartje kan hun gratis door het theater ter beschikking zijn gesteld.
    Een recensent op dit forum mag dan wellicht ook het overzicht van een Hugh Canning niet hebben, ze tonen wel liefde voor het genre en kunnen in veel meer woorden hun oordeel geven dan dat in de krant kan.
    En vergeet ook de commentaren hier niet. Zo kunnen wij als lezers van dit forum toch een aardig beeld krijgen van verschillende meningen en wat elders gebeurt. En er eventueel ook zelf iets over zeggen.
    @kersten: Merlijn Kerkhof van de Volkskrant verklapt ook een aantal ‘regie-vondsten’. Zouden er nu echt mensen zijn, die denken, “o maar dat is fantastisch, ik ga kijken!’

  16. Guus Mostart
    8 maart 2017 at 12:35

    Voor de goede orde: ik refereerde aan de professionele operarecensenten in ons land.

  17. Leen Roetman
    8 maart 2017 at 13:15

    In Nederland hebben we Paul Korenhof! Over de misverstanden rond Don Giovanni schreef hij een artikel op Opusklassiek https://www.opusklassiek.nl/opera_operette/mozart_dongiovanni.htm

  18. 8 maart 2017 at 16:36

    Voor degenen die ook bij de première waren: Hoe zit het nou met die vals zingende Anita Watson als Donna Anna? Volgens Volkskrant (of NRC?) kreeg ze een hoop applaus dankzij “vocaal werk dat even innemend als krachtig was”.

  19. kersten
    8 maart 2017 at 17:20

    @Olivier Keegel: Donna Anita zong in mijn beleving vaak nogal `wild`, ik heb dat niet als `vals` geregistreerd maar dat gerangschikt onder: regieopdracht (con molto fuoco), wellicht gepaard gaande met premièrekoorts.

  20. Henri Buddenböhmer
    8 maart 2017 at 21:13

    Beste mevrouw Göetjes,

    Wat voor zin heeft het om hier een dergelijke reactie te plaatsen zolang u deze uitvoering niet gezien heeft?
    Op deze wijze heeft het er alle schijn van dat het u slechts te doen is om op vooringenomen wijze de meervoudig bekroonde Nederlandse Reisopera te beschadigen.
    Een operazangeres als u onwaardig!
    Ligt hier jaloezie of een ander frustratie aan ten grondslag?
    U maakt uzelf op deze wijze in iedergeval niet geloofwaardig.

    Met vriendelijke groet,
    @BlueZonesMusic

  21. Leen Roetman
    8 maart 2017 at 23:37

    @Henri Buddenböhmer: wilt u mevrouw Goëtjes de mond snoeren? Ze breekt een lans voor Nederlandse zangers en citeert uit de recensie. Waarom mag dat niet?
    By the way: waarom ondertekent u met BlueZonesMusic? Wat is dat?
    Wat is de zin van uw reactie? Heeft u iets te melden over de productie? We horen het graag!

  22. 9 maart 2017 at 05:01

    Dank, heer Kersten, voor uw toelichting. Ik zou willen dat ik er zelf bij was geweest om er een oordeel over te kunnen vormen, maar de gang van zaken zoals u die schetst lijkt me plausibel. Con molto fuoco verwarren met “vals zingen”. Een professional, die “met name in de ensembles, hier en daar vrij vals” zingt is weliswaar geen onmogelijkheid, maar wel een hoogst opmerkelijk verschijnsel. Ik heb daarom naar bevestiging gezocht, maar deze in geen enkele andere recensie kunnen vinden.

    De rol van Donna Anna heeft Anita Watson in haar 10-jarige carrière talloze malen gezongen, o.a. bij de Scottish Opera. “The best singing comes from Anita Watson’s Anna – a sincere and refined performance”, aldus Andrew Clark, The Financial Times/Opera Magazine.

    En premièrezenuwen? Wederom het kán. Maar als je in Salzburg, La Fenice, Opera Australia, Scottish Opera, Royal Opera House, Toulouse, Welsh National Opera en Santiago aan de bak bent geweest, krijg je dan van het Wilminktheater te Enschedé de hotzenuwen?

  23. Jan de Jong
    9 maart 2017 at 10:26

    Beste Leen Roetman,

    BlueZonesMusic is de twitter account van de heer Buddenböhmer. Zie:

    https://twitter.com/BlueZonesMusic

    Ik snap zijn reactie, hoewel ik hem niet zo geformuleerd zou hebben, al merk ik op dat het in de vragende vorm is. Er wordt niemand de mond gesnoerd. Als je een voorstelling niet hebt gezien, is een reactie zoals die mevrouw Goetjes hier geeft wat merkwaardig. Zij geeft ook ruiterlijk toe uit welke frustratie deze voortkomt. Van een poging tot beschadiging van de Reisopera lijkt me hier beslist geen sprake. Eerder een aantal temperamentvolle reacties.

  24. Mark
    9 maart 2017 at 12:12

    Werkelijk?

    Bastiaan gooit daar zowaar een bijzonder relevante knuppel in het hoederhok en niemand van de regelmatige bezoekers slaat aan?!

    Dit is uw kans uw betrokkenheid bij en kennis van het Nederlandse aanbod te tonen; uw vergelijkingen met roemruchte opnames en uitvoeringen te etaleren; en te speculeren en te discussiëren dat het een aard heeft.

    Stel ons lezers niet teleur. Wie steekt zijn nek uit en spreekt zich uit over het Nederlands talent dat voor een Don Giovanni op Reisoperaniveau zou moeten worden gecast?

  25. Henri Buddenböhmer
    9 maart 2017 at 15:06

    Mevrouw Göetjes lijkt een ongenuanceerde kruistocht begonnen te zijn tegen deze productie. Lees bijvoorbeeld de reacties van haar hier:
    https://www.theaterkrant.nl/recensie/don-giovanni-4/nederlandse-reisopera/

    Het heeft er alle schijn dat ze uit iedere recensie uitsluitend die dingen wenst te halen die in haar negatieve kraam van pas komen.
    Ik ben op Twitter een aantal keren aangesproken door operaliefhebbers waarmee ze het aan de stok kreeg omdat ze uitsluitend kritiek op deze productie wenst te hebben, en niet accepteerde dat mensen positief over deze productie oordeelden. Dit alles zonder dat ze er ook maar iets van gezien heeft.
    Ze gaat ook (bewust?) aan het feit voorbij dat ondanks zware bezuinigingen, wetende dat de Nederlandse Reisopera met een heel beperkt budget moet werken, telkens weer een topprestatie neerzet. Mevrouw Göetjes weet als insider maar al te goed dat Nederlandse zangers vaak te duur zijn; de Reisopera kan de gage die ze vragen simpelweg niet betalen.

    Met vriendelijke groet,
    @BlueZonesMusic

  26. kersten
    9 maart 2017 at 18:27

    @Bastiaan, @Mark: natuurlijk heb ik gekeken naar jullie toegeworpen handschoen, maar m`n oude geheugen heeft gewoon niet de kandidaten allemaal paraat en ik zou niet graag iemand passeren bij mijn afwegingen. (Niet dat ik mezelf nou zoveel autoriteit toedicht, hoor!) Toch: Henk Neven zou ik de titelrol (waarschijnlijk, dus) geven en Lenneke Ruiten Zerlina. Maar Leporello en Masetto? Die moeten voor mij echt zware baritons zijn, om van de Commendatore dus maar te zwijgen. Vermoedelijk zou met deze twee contracten het budget al overschreden zijn en zou ik mijn zoektocht naar een Nederlands equivalent voor zo`n jeugdige én sterke bezetting als die van de Reisopera rustig kunnen opgeven. Ik wil maar zeggen: zo nodig en zo mogelijk nog kaarten kopen voor deze Don Giovanni!

  27. Leen Roetman
    9 maart 2017 at 21:25

    Ook redacteur Peter Franken komt op zijn Facebookpagina met een rijtje namen van Nederlandse zangers en daar ontspint zich nu een discussie!
    “Wat Don Giovanni betreft zijn daar Martijn Cornet als Leporello, Karin Strobos als Zerlina en Judith van Wanroij als Donna Elvira. Dit drietal stond in deze hoedanigheid op het toneel bij de Aalto Opera in Essen.”
    Voor nog meer voorstellen, ideeën en verklaringen zie de openbare post van Peter Franken https://www.facebook.com/peter.franken.338?fref=ts (post is openbaar) .
    (Ik moest zelf ook aan Peter Bording denken als Don Giovanni.)

  28. Wiebke Göetjes
    9 maart 2017 at 23:05

    Grappig dat u zich zo opwindt over mijn reactie meneer Buddenbőhmer. Ik heb u nog nooit hier op het forum gezien en vraag mij eerlijk gezien af wiens echte naam hierachter schuilgaat. Dit terzijde verder.

    U heeft echter gelijk dat het niet goed is om een mening van een recensie na te praten. Vanavond ben ik dus naar de voorstelling geweest, want ik vind altijd dat ik de voorstelling gezien moet hebben om er iets over te mogen zeggen. Ik sprak voor mijn beurt. Ik zal u zeggen dat dit kwam omdat ik mij zo erger(de)aan het feit dat er in de nieuwe programmering van de Reisopera maar 1 nederlander in een bijrol zit.

    Wat betreft de prijs van Nederlandse zangers betreft kan ik als insider inderdaad vertellen dat Nederlanders juist goedkoper zijn èn dat de Reisopera hele normale gages betaalt met de middelgrote en kleinere duitse operahuizen uit hun “league”. Dat is dus een flut excuus.

    Ik ga zo in op de opera zelf.

  29. Wiebke Göetjes
    10 maart 2017 at 00:05

    Nu over de voorstelling zelf.
    Over de regie ga ik weinig zeggen. Ik vond het wel leuk en het stoorde me niet.

    Wat de stemmen betreft vond ik de vrouwen duidelijk sterker dan de mannen. De mannen vond ik allemaal een tandje te licht. Bij de dames was ik blij te horen dat ze niet zo “nederlands” pielden en met hun gewone en niet een “opgelichte” stem zongen. Als dit de overweging is van meneer Mansfield om de partijen zo te bezetten kan ik dat alleen maar toejuichen.
    Bij Donna Anna heb ik gelukkig ook geen valse noten gehoord.

    Ik roer hiermee een heel ander probleem aan waar Nederlanders mee kampen. Ze worden in de regel opgeleid om met een te licht gevoerde stem te zingen. Dat doet het op de Conservatoria en in het oratorium circuit goed, maar daar lopen ze in de opera op stuk. Vaak komen ze daar pas, na een paar jaar ploeteren om aan de bak te komen (na de opleiding), langzaam achter en gaan dan op zoek naar iemand die ze op het technisch goeie pad helpt. Hebben ze het geluk dat ze iemand vinden dan duurt het zeker een jaar of 2 á 3 voordat ze deze foute techniek hebben omgebogen. Vaak zijn ze al te oud om er nog als “Anfänger” tussen te komen en intussen zo gedesillusioneerd van alle afwijzingen dat ze er een ander vak naast gaan doen (logopedie bv.) alvorens ze als solist in de opera afhaken.

    Het is altijd makkelijk om mijn “lans breken voor Nederlands talent” af te doen als persoonlijke jaloezie of frustratie.
    Ik ga hierover niet in de verdediging schieten. Ik heb gelukkig mijn grote CV in Duitsland bij elkaar gezongen en daar de waardering gekregen die ik verdien(de).

    Wat mij kwaad maakt is dat een operagezelschap dat de mond vol heeft van “Nederlands talent een springplank bieden” en daar ook uit het desbetreffende subsidiepotje geld voor krijgt, in de hele programmering van 2017/2018 maar 1 Nederlander in een onbelangrijke bijrol cast en de rest van de grote en kleine rollen met allemaal buitenlanders bezet, terwijl daar ook (jong) Nederlands talent voor ingezet kan worden die ze daar daadwerkelijk mee zouden helpen.

    Voor mij hoeven de Nederlandse gezelschappen helemaal niet persé Nederlanders in te zetten en ik heb het al helemaal niet over een volledig Nederlandse cast.
    Ik begrijp heel goed dat er gezocht wordt naar een homogene cast en naar mensen die qua type en stem bij elkaar passen. Dat er meer haken en ogen aan zitten.

    Mijn boosheid zit ‘m in de mond vol hebben van “Nederlands talent kansen bieden” en daar ook geld voor krijgen en het dan niet doen. (Leuke lunchconcertjes zijn niet was deze zangers nodig hebben. Rollen op het CV, dát is wat ze verder helpt).

  30. Maarten-Jan Dongelmans
    10 maart 2017 at 09:06

    @Wiebke: wat bedoel je met licht gevoerde stem? En waarom houden Nederlandse opleidingen daar aan vast? Heeft een licht gevoerde stem meer moeite met het zingen met orkestbegeleiding?

  31. Wiebke Göetjes
    10 maart 2017 at 10:01

    Het antwoord is ja. Ik wil daar graag met jou, en een ieder die t wil horen, over praten maar het is te ingewikkeld zomaar even op te schrijven. (Technisch verhaal). Dit is niet de plek, denk ik. Denk maar aan Ede, die versterking had niet nodig hoeven zijn.

  32. theo laceulle
    10 maart 2017 at 10:59

    Als reactie op de vraag om een Nederlandse cast voor Don Giovanni van @Bastiaan:
    Don Giovanni – Martijn Cornet of Thomas Oliemans of Henk Neven of Wiard Witholt
    Leporello – André Morsch of Thomas Oliemans
    Commendatore – Jaco Huypen
    Donna Anna – Kelly God of Barbara Haveman of Lenneke Ruiten of Angelina Ruzzafante
    Donna Elvira – Judith van Wanroij of Barbara Kozelj of Barbara Hannigan of Lenneke Ruiten
    Don Ottavio – Marcel Reijans of Peter Gijsbertsen of Jan Willem Schaafsma
    Zerlina – Karin Strobos of Cora Burggraaf of Rosanne van Sandwijk of Laetitia Gerards
    Masetto – Wiard Witholt of André Morsch of Martijn Cornet
    Dirigent – Ed Spanjaard
    En zo zouden we nog wel door kunnen gaan, er is werkelijk een uitstekende keus te over!!!!!

  33. Rudolph Duppen
    10 maart 2017 at 11:00

    Wat Wiebke schrijft over de licht gevoerde stem wordt ook besproken in Bastiaan Everink’s boek “Strijdtoneel”. Op Nederlandse conservatoria word je vooral aangeraden, heb ik de indruk om vooral je stem te sparen want dat is je kapitaal. Gelukkig hebben Eva Maria Westbroek en Frank van Aken zich daar niets van aangetrokken en namen net als Bastiaan Everink les van James MacCray.

  34. theo laceulle
    10 maart 2017 at 11:01

    Maar ik ga wel zaterdag naar Carré hoor!

  35. Wiebke Göetjes
    10 maart 2017 at 11:42

    Inderdaad Rudolph zo is het.

    Het is een interessant onderwerp dat écht noodzakelijk eens goed besproken zou moeten worden en niet alleen besproken zou moeten worden er zouden conclusies uit getrokken moeten worden en er zouden beslissingen moeten worden genomen om de “oplichters” niet meer te laten doceren op de conservatoria.
    Het tij móet keren, maar ik (en nog een aantal anderen) voel mij een “roepende in de woestijn”..

    James McCray was voor Frank, Eva, Bastiaan en anderen degene die ze van het opgelicht zingen afhielp. Zelf had ik het geluk dat ik bij Cristina Deutekom was terecht gekomen. Zij deed hetzelfde met mij en voelde zich toen al dezelfde “roepende in de woestijn”…

    Afgelopen zondag gaf ik bv. nog een masterclass bij een docente van een conservatorium, eigenlijk gewoon om haar werkwijze te bevestigen omdat het moeilijk is je staande te houden in een team met de neuzen de andere kant op. Ook zij is daar een “roepende in de woestijn”.
    Zo af en toe heeft iemand van de “roependen in de woestijn” de kans om les te mogen gaan geven aan het conservatorium, maar zelden houden ze het vol om in hun eentje constant tegen de wind in te fietsen. Een aantal loopt na een tijdje hard weer weg en een aantal ‘capituleert’ omdat ze (begrijpelijk) op een instituut les willen blijven geven en hun pensioen willen halen.

  36. Maarten-Jan Dongelmans
    10 maart 2017 at 14:56

    @Wiebke, het verhaal wordt blijkbaar steeds verontrustender. Zijn er geen controlerende instanties die deze misstanden kunnen beeindigen?

  37. Robert
    10 maart 2017 at 15:00

    Wat fijn toch dat zo’n insider als mevrouw Göetjes aan dit forum deelneemt! Wij leeken tasten meestal in het duister maar mevrouw Göetjes opent onze ogen! Ze weet precies hoe alles zit, ze weet precies hoe alle conservatoriumdocenten les geven, ze weet precies hoeveel alle zangers betaald krijgen, ze weet precies wat er aan ieders techniek scheelt, ze weet precies wat de perfecte techniek is, ze weet precies wat er achter de schermen van operahuizen gebeurt, ze kent ook precies ieders motieven… Fijn hoor!

    Trouwens wel jammer voor al die gedupeerde studenten van conservatoria die hopeloos carrière proberen te maken… Henk Neven, Thomas Oliemans, Karin Strobos, Martijn Cornet……..

  38. Wiebke Göetjes
    10 maart 2017 at 16:55

    Beste Robert!
    Ik ben wel benieuwd met welke Robert ik nu spreek.
    Fijn dat je zo cynisch reageert.

    Het is inderdaad zo dat ik veel dingen weet die mensen die niet in dat zangwereldje (behalve als publiek) rondlopen niet (kunnen) weten.
    Ik loop al 30 jaar mee. Heb dingen zelf ook meegemaakt. Ik heb vanaf het begin van mijn studie (1986) bijgehouden hoe diverse leraten lesgeven door bezoeken aan leerlingenavonden, masterclassen, zanglessen en concoursen. Ik klets niet zomaar uit mijn nek. Ik heb er nu dagelijks mee te maken omdat ik -na een carrière waarin ik bij de Internationale operahuizen hoofdrollen heb gezongen- nu de nieuwe generatie zangers na hun opleiding verder probeer te helpen en tegen deze dingen aanloop.

    U noemt een paar namen, dat zijn niet de mensen waar ik het over heb. Elk jaar studeren er zo’n 100 of meer zangers af. De meesten komen ondanks hun talent nergens en dat ligt meestal aan de techniek.

    Ja Maarten, er zou toezicht over gehouden moeten worden. Maar ja, wie bepaalt wie dat moet doen? Ik vrees dat de gevestigde orde zichzelf (al jaren) in stand houdt en zal houden. En dat we moeten hopen dat nieuwe grote talenten zoals Eva Maria Westbroek, Frank van Aken, Bastiaan Everink en anderen hun gut feeling blijven volgen en hun heil bij ‘de andere kant’ blijven zoeken.

  39. Frederike Bruijn
    10 maart 2017 at 18:07

    Beste Robert
    Inderdaad fijn dat er een insider als Wiebke Göetjes aan dit forum deel neemt
    Wiebke Göetjes weet inderdaad heel veel van opera stemmen en de techniek ervan
    Door haar ervaring weet zij inderdaad ook wat er achter de schermen in opera huizen gebeurd
    Een beetje meer respect zou op zijn plaats zijn

  40. Sophie
    10 maart 2017 at 22:58

    Ik volg dit gesprek met verbluffing! Het is tenslotte een heel bekend verhaal: zangers die het daadwerkelijke zingen pas na hun conservatoriumstudie leren. Ook ik ben er zo één (recent afgestudeerd aan een NLs conservatorium) en ik ken er veel. Heel veel. Mensen als de heer McCray en mevrouw Göetjes zijn absoluut cruciaal in dat proces. Als je als zanger (in NL of anywhere else) wat wilt bereiken heb je toch over het algemeen iemand met ballen nodig die je leert je stem te gebruiken ipv te bewaren.
    Het is echt een groot probleem in NL. Ik vind het echt onthutsend hoe sommige mensen hier op dit gegeven reageren. Jonge zangers hebben het al zwaar genoeg (en hun docenten ook) zonder al deze haters.

  41. 11 maart 2017 at 05:15

    Beste Robert, allereerst een woord van algemeen advies. Als je geen fijne sarcastische of ironische stijl in huis hebt, en die heb je niet, laat de sneue pogingen daartoe dan liever achterwege. Dan wordt het bekvechten niveautje basisschoolplein, Robert, en het maakt je zaak, if any, er niet beter op.

    Ook qua logisch denken valt er nog een wereld te winnen, Robert. Ik maak het zo simpel mogelijk. Rederij “Het Ruime Sop” vaart met lekkage-gevoelige boten. Elk jaar wordt er een trip naar Londen gemaakt, elk jaar zinkt het schip. Van de 100 opvarenden redden 4 à 5 passagiers het naar de wal, de rest verzuipt. Gaan wij nu zeggen: “Het Ruime Sop” heeft prima vaartuigen, kijk maar, elk jaar komen er 5 passagiers op hun bestemming?

  42. Robert
    11 maart 2017 at 10:40

    Fijn, mevrouw Göetjes, dat we het met elkaar eens zijn. Mijn reactie was: u denkt de waarheid in pacht te hebben. U zegt: dat klopt. Nou, dat is dan ook weer opgehelderd!

  43. Robert
    11 maart 2017 at 10:43

    PS. Mooi verhaaltje, meneer Keegel. Ik kan nog veel van u leren wat stijl, logica en wijsheid aangaat. Als u me nu kunt bewijzen dat van de 100 opvarenden inderdaad maar 4 of 5 het redden, zal ik voor eeuwig zwijgen.

  44. Frederike Bruijn
    11 maart 2017 at 11:25

    Beste Robert
    Ook ik heb in het verre verleden een opleiding zang gedaan waar ik met mijn staart tussen de benen werd weggestuurd met de natrap dat een stem van god is gegeven en dat ik deze beslist niet had gekregen Op dit conservatorium te Arnhem leerde ik alleen over kralenkettingen die uit mijn neus geregen moesten worden en over in het masker zingen Kleine en lichte stemmen kunnen hiermee wellicht in het lied en oratorium redelijk uit de voeten komen De grote stemmen kunnen hier niets mee deze stemmen moeten het van de ruimte hebben Na de frustratie van het conservatorium kroop het bloed toch daar waar het moet stromen Na verschillende zangdocenten te hebben versleten was het een Russiche zangpedagoge die mij leerde over een achterkant en een koepel , Wiebke Göetjes is de eerste die mij leerde dat een stem ook een bodem heeft Wat zou het een verreiking zijn als er op het conservatorium gelijk over een bodem een koepel gesproken word Mijn overtuiging is dat ook de kleine stemmen hier beter door gaan zingen Helaas hoor ik mensen van het conservatorium afkomen die totaal geen weet hebben van bodem etc Heel jammer er loopt zeker potentie rond maar tools om de potentie uittewerken ontbreekt

  45. Jeroen Kwee
    15 maart 2017 at 13:39

    I attended the March 11th performance in Carre.

    It’s very interesting to read all the comments here and to see the kind of topics that are being discussed.

    A traveling opera company faces many challenges, and different acoustics is one of them. When reviewing the performance this has to be taken into account. I was in the parterre and the sound balance was quite good. The cast of singers is well balanced but Elvira stands out. Anna came back with a very strong ‘Non mi dir’. Giovanni did not loose his breath over the champagne aria as so often happens. And what a great scary Commendatore ! Orchestra sounded great in Carre, tempi were all to my liking.

    The production is just as I hoped it would be. It’s very much a comedy, not a tragedy as so many directors put this on stage. Very clever inventions from the director, although not always original, as I have seen similar in other productions. The graveyard scene is brilliant ! As is the finale of act 1.

    Considering budget and many other factor I think the Reisopera did an outstanding job. If I compare this with DNO’s Don Giovanni last year, this one is by far the better.

    Bravi !