Van Rossini’s semiserieuze opera La gazza ladra bestaan – zo ver ik na kon gaan – weinig opnamen. De meest recente is een live-opname uit Pesaro, opgenomen in 2007 en dit jaar uitgebracht bij Dynamic. Het is een uitstekende registratie, met voor het Amsterdamse publiek veel bekende stemmen.

De ‘opera semiseria’ is een tragikomisch genre dat in de eerste helft van de negentiende eeuw populair was in Italië. Het kwam overwaaien uit Frankrijk, waar het onder de naam ‘mélodrame’ succesrijk was.

Gioachino Rossini waagde zich in 1817 aan het genre, na La Cenerentola en voor Armida. Het resultaat was La gazza ladra: ruim drie uur plezier én verdriet, gebaseerd op een waargebeurd voorval en op het drama La pie voleuse ou la servante de Palaiseau van D’Aubigny en Caigniez.

Het stuk wemelt van de personages. Centraal staat het dienstmeisje Ninetta, die ervan verdacht wordt wat bestek te hebben gestolen en daarvoor zelfs in de gevangenis belandt. Ninetta werkt voor de rijke boer Fabrizio en zijn vrouw Lucia en is verliefd op hun zoon, Giannetto, die net is teruggekeerd van een oorlog.

Ninetta’s vader is de voortvluchtige Fernando Villabella. Hij wordt achterna gezeten door de Podestà Gottardo (een hoge ambtenaar). Als de Podestà hoort van de diefstal van het bestek van Fabrizio en Lucia, begint hij een onderzoek en wijst Ninetta aan als schuldige – vooral omdat hij haar zo voor het blok hoopt te zetten: trouw met me of verlies je hoofd.

Na een hoop drama komt de aap – of beter gezegd: de ekster (gazza) – uit de mouw. Die blijkt het bestek gestolen te hebben. Ninetta wordt vrijgesproken, haar vader Fernando wordt amnestie verleend door de koning en iedereen is weer gelukkig.

De mix van drama en komedie bevalt mij zeer. Er valt zoals altijd volop te genieten van die typische Rossini-humor in de orkestbegeleiding, maar hier wordt dat nog eens verrijkt met vele prachtige tragische scènes. Het koor aan het begin van de rechtszaak tegen Ninetta lijkt bijvoorbeeld rechtstreeks uit Mozarts requiem te komen. En eenzelfde tragiek heeft het dodenmarsachtige koor dat Ninetta naar het schavot begeleidt. Het lijkt wel Verdi.

Het bekende Rossini Opera Festival zette La gazza ladra in augustus 2007 op zijn toneel in Pesaro. Die productie is dit jaar uitgebracht op cd, dvd en BluRay (ik heb de cd beluisterd). Waarom het label Dynamic bijna zes jaar wachtte met de uitgave weet ik niet, maar het komt niet slecht uit. Veel van de solisten hebben in die jaren flink aan bekendheid gewonnen.

Ook hier in Nederland trouwens. Denk aan Mariola Cantarero (in 2007 en 2009 Lucia en Elvira bij De Nederlandse Opera), Dmitry Korchak (Nemorino in seizoen 2009/2010, ook bij DNO) en Alex Esposito (Selim in Il turco in Italia, 2012).

Mariola Cantarero is als Ninetta voor mij de zwakke schakel in de cast. Haar zang an sich is onberispelijk, maar haar stem klinkt te zwaar en te oud voor de rol van een dorpsmeisje. Voor een audio-opname van het werk is ze geen passende cast.

De overige rollen zijn prima tot heel goed ingevuld. Zo zingt Dmitry Korchak een steady Giannetto en geeft Manuela Custer de boerenjongen Pippo veel karakter.

De uitblinkers zijn voor mij Michele Pertusi en Alex Esposito. De eerste als dominante Podestà, die met veel vocale bombarie de zaken naar zijn hand probeert te zetten, en de tweede als warme, emotionele vaderfiguur. Twee formidabele Rossini-zangers.

Het Orchestra Haydn di Bolzano e Trento en het Prague Chamber Choir komen onder leiding van Lü Jia niet altijd overtuigend voor de dag, maar ik heb het idee dat dat soms ook aan de opname zelf ligt.