Meer zomergasten in Bayreuth
Nederlandstalige zangers in den vreemde, deel 2. In de zomer doet Place de l’Opera niet alleen verslag van de voorstellingen in verschillende operafestivals, maar neemt ook een kijkje achter de schermen. Monique ten Boske sprak met Nederlandse en Belgische zangers die actief zijn in de Bayreuther Festspiele.
Vernieuwd koor 2025 in Bayreuth
Thomas Eitler de Lint is de nieuwe dirigent van het operakoor in Bayreuth. We kennen deze dirigent in Nederland omdat hij in 2014 bij Nationale Opera enige tijd interim koorleider was. Hij volgt Eberhard Friedrich op die in 2025 de pensioengerechtigde leeftijd bereikte en voordien al opstapte vanwege budget beperkingen. Van het oude koor is er maar een zeer kleine groep overgebleven. Er volgden audities in en door Europa in steden als Brussel, Leipzig, Rhine/Ruhr regio, Wenen, Praag, Amsterdam, Lyon, Kopenhagen, Helsinki, Madrid en Berlijn voor een nieuw operakoor in Bayreuth en een Extrakoor. Gevolg was dat er een nieuw koor is samengesteld met heel veel nieuwe en jonge namen en gezichten. Voor veel zangers een mogelijkheid om een heel nieuwe wereld te verkennen en omdat het echte werk nog moet beginnen gingen de gesprekken met de ‘lehrbuben’ Thomas de Bruijn en Maaike Hupperetz en het extra koor lid Irene Hoogveld ook vooral over hun eerst kennismaking in Bayreuth.
“In Bayreuth voel ik me weer even leerling”
De Nederlandse tenor Thomas de Bruijn, bekend van zijn werk bij De Nationale Opera, De Munt en Opera Ballet Vlaanderen, maakt deze zomer zijn debuut in Bayreuth. Als eerste tenor in het vaste koor zingt hij in vijf producties, met ook een kleine rol, één van de Lehrbuben in de nieuwe Meistersinger-enscenering. “Toen ik hoorde dat ik één van de Lehrbuben was, dacht ik eerst: leuk, is dat een soort educatief programma?” Er werd niet meteen bij gezegd dat het om Meistersinger ging of dat kwartje was bij mij niet meteen gevallen”; lacht Thomas. “Maar het is natuurlijk ook letterlijk zo: je leert het vak van je meester. In mijn geval ben ik sokkenmaker, dus Strümpfenmacher en ja, dat is serieus een vak in deze opera. Zijn ‘meester’, de Meistersinger sokkenmaker is Tijl Faveyts, die ik voor het andere artikel sprak*. Nou, mooie Meester in dit geval; Tijl is zelf ook nieuw in Bayreuth.
De vergelijking gaat voor Thomas verder dan alleen zijn rol. “Bayreuth voelt voor mij ook echt een beetje als een leerplek. Je komt in een nieuw systeem, alles werkt nét even anders dan bij De Nationale Opera of in Vlaanderen. Hier in Bayreuth moet je toch eerst even je weg vinden: waar alles zich bevindt, hoe het werkt. Andere repetitiestructuur, alles in het Duits. Omdat Meistersinger een nieuwe productie is, hebben we extra repetities en dat vind ik prettig. Bij Nationale Opera & Ballet zijn altijd voldoende repetitieruimtes beschikbaar, en ook bij Opera Ballet Vlaanderen kun je gebruikmaken van loges die vaak ingericht zijn om in te studeren. Je wordt er weer even scherp van, alsof je opnieuw leerling bent. En dat is ook wel lekker.”
Zijn weg naar Bayreuth was niet zonder avontuur. De auditie in Amsterdam liep mis wat betreft data en dus besloot hij last-minute naar Leipzig te rijden. “Acht uur onderweg en toen ik aankwam, bleek m’n auto te zijn weggesleept,” vertelt hij droog. “Maar goed, ik had meteen een goed verhaal. Misschien hielp dat om me te onthouden.”
Toch bevalt het leven in Bayreuth hem uitstekend. “Ik heb echt mazzel gehad met mijn verblijf,” zegt Thomas. “Ik zit net buiten de stad op een prachtige plek, bij de golfbaan en de Hermitage. Een huis wat ik deel met Mark Walter, een bas die ook voor het eerst hier zingt. En met zoveel nieuwe collega’s om je heen, uit allerlei landen, voel je dat je samen iets groots bouwt. Zelfs als je alleen in de coulissen staat, is het voelbaar.”
Zomer kleurt haar leven
Maaike Hupperetz is vast koorlid in Bayreuth dit seizoen en zingt daarnaast drie kleine rollen: een van de Lehrbuben in Die Meistersinger von Nürnberg, een Blumenmädchen in Parsifal en een Edeldame in Lohengrin. Voor Maaike Hupperetz is het een zomer die haar leven kleurt.
“Ik woon op een kwartiertje lopen van het Festspielhaus, bij een Duits gezin dat me er heel erg thuis laat voelen. In het begin pendelde ik zelfs nog dagelijks op en neer naar Amsterdam, omdat ik meezong in Boris Godoenov bij De Nationale Opera. Dat waren intense weken, maar nu de première hier achter de rug is, kan ik Bayreuth echt beleven. Er hangt een familiesfeer: veel jonge mensen, veel energie. Het voelt bijzonder om hier te zijn, op deze plek met zo’n geschiedenis.”
Vorig jaar was Maaike Wagner-stipendiaat, dankzij het Wagnergenootschap Nederland. “Toen heb ik met mezelf afgesproken: op dit toneel wil ik ooit staan. Dat dit nu, een jaar later, al werkelijkheid is, had ik niet durven dromen. Ik wil hier blijven groeien en leren in dit vak.”
Wow!
De première van Die Meistersinger von Nürnberg beschrijft ze als een belevenis die blijft. “We zongen die ochtend bij het graf van Wagner. Daarna maakte ik me klaar voor de voorstelling. Tijdens de eerste scène ren ik van een zeven meter hoge trap naar beneden. Toen ik de volle zaal zag, dacht ik: WOW! Na ruim vijf uur opera klonk het slotapplaus, kippenvel van top tot teen. Het was live te zien in bioscopen in heel Duitsland en wereldwijd via livestream. ’s Nachts om vijf uur lag ik eindelijk in bed, heel tevreden.”
Maaike begon haar zangvooropleiding in Maastricht en studeerde cum laude af aan het Conservatorium van Amsterdam. Ze volgde masterclasses bij onder meer Margreet Honig en Ann Murray. Ze werkte als solist in producties als La Clemenza di Tito en Carmen en won in 2023 de eerste prijs én de publieksprijs bij de Viva Classic Live-wedstrijd. Dit seizoen combineert ze werk bij De Nationale Opera, freelance optredens bij La Monnaie en haar eerste zomer in Bayreuth. “Mijn eerst volgende optreden na Bayreuth? Dat is de Maagd van Orleans bij De Nationale Opera en Norma in België. Oh ja, ook nog Sneeuwsopraan in de Efteling hahah.”
“Op dit toneel staan is een droom die uitkomt,” zegt ze, “en ik wil hier nog heel lang van leren.”
Overdonderd
“De eerste keer dat ik ooit in Bayreuth kwam was in 2023,” vertelt sopraan Irene Hoogveld. “Toen mocht ik van het Wagnergenootschap Nederland als stipendiaat afreizen naar de Festspiele om drie voorstellingen te bezoeken. Mijn eigen zangervaring met Wagner begon pas in 2022 met de Wesendonck-Lieder en twee aria’s, dus mijn kennis stond nog in de kinderschoenen. Het was overdonderend om drie opera’s achter elkaar te zien: Der fliegende Holländer, Parsifal en Tannhäuser. Ik had toen absoluut niet kunnen vermoeden dat ik hier twee jaar later als zanger zelf mee zou werken!
Begin 2025 hoorde ik van de oproep voor Bayreuth en kon ik me nog aanmelden voor de auditiedag in Brussel voor het Sonderchor. Dit is de groep van dertig zangers die het 100-koppige Festspielkoor versterkt in Die Meistersinger von Nürnberg en Lohengrin. En ja hoor, ik kwam erdoor en werd uitgenodigd. Mijn liefde voor opera ligt mede in het larger-than-life gevoel dat opera je geeft, en Wagner is daar de ultieme meester in.
Het verblijf in Bayreuth is echt wel duur en mijn keuze voor een accommodatie werd mede beperkt door mijn hond, Dizzy de Diva Bulldog, die al depressief wordt als ze me twee dagen niet ziet. Ik zit nu in een bergdorpje nabij Bayreuth met mijn moeder en de hond. Vanaf de eerste werkdag was het aanpoten: kennismaken met de muzikale staf en de nieuwe koorcollega’s, ontdekken van het grote theatercomplex met zijn vele gebouwen en afdelingen en – niet te vergeten – de vele trappen op de Grüne Hügel.
In de repetitieperiode waren de dagen lang en intensief. Samen als koor vormden we onze klank, want Wagners muziek is niet alleen kracht en volume; het lyrische, gevoelige en gedetailleerde telt minstens zo zwaar. Onder leiding van koordirigent Thomas Eitler-de Lint zijn we daarin ongelooflijk gegroeid. Als zangeres is het een prachtige plek om te werken: de musici, zangers en staf zijn van topniveau en je wordt uitgenodigd om het beste van jezelf te laten zien.
Nu de voorstellingsperiode dichterbij komt, is er meer ruimte om de stad Bayreuth en de omgeving te ontdekken. Ik wandel met de hond in de bergen, we koken zelf voor een gezonde basis en wisselen dat af met lokale Beierse delicatessen. Deze zomer geeft me inspiratie voor een nieuwe fase in mijn carrière. Naast mijn projecten in hedendaagse klassieke muziek en concertwerk voelt mijn stem zich absoluut thuis in dit genre, en daarom studeer ik nu twee Wagnerrollen in. De tijd met andere solisten op het podium voelt als een masterclass, en het heeft me bevestigd dat ik zelf als solist op dit iconische podium wil staan.”
Verder lezen
Zomergasten deel 1 met Werner Van Mechelen en Tijl Faveyts.
Waar was Thomas de Bruijn in de zomer van 2019?
Peter Franken besprak Die Meistersinger von Nürnberg.
De auteur
