AchtergrondFeaturedOperarecensie

Wonderfeel is wonderful

Wie de afgelopen week niet van Wonderfeel heeft gehoord, heeft niet goed opgelet. Het driedaagse klassiekemuziekfestival slaagde erin veel media-aandacht te genereren. Terecht, want Wonderfeel is een succesformule. Het brengt een keur aan muziek in een sprookjesachtige omgeving. Geen betere manier om het klassieke werk uit de concertzaal te halen.

Sfeerbeeld van Wonderfeel 2016. (© Foppe Schut)
Sfeerbeeld van Wonderfeel 2016. (© Foppe Schut)

Wonderfeel speelt zich af in de bossen van landgoed Schaep en Burgh, dat omgetoverd is tot festivallocatie. Verspreid over het landgoed vinden we tenten waarin muziek gemaakt wordt. De luisteraars zitten op bankjes of in het gras, naast een vijvertje of onder een boom. Of ze staan juist te swingen.

De sfeer is uitermate informeel en ontspannen. De luisteraars zitten vaak om de musici heen, er wordt af en aan gelopen en picknicken tijdens het concert mag. Het festival is daarnaast goed bezocht; de zaterdag was zelfs uitverkocht.

Net als bij andere festivals wordt gebruikgemaakt van een blokkenschema, waarin je van tevoren kunt kiezen naar welk podium je toe wilt. En kiezen moet, want er is veel moois te zien en vaak vindt dat tegelijkertijd plaats.

Elk podium heeft zijn eigen karakter. Zo is er bijvoorbeeld het Weeshuis van de Hits, geprogrammeerd door Floris Kortie (bekend van onder meer Podium Witteman). Daar zijn hitnummers uit zowel klassiek als modern repertoire te horen, vaak in een verrassend jasje.

Dat verrassende jasje is kenmerkend voor het hele festival. Artiesten zijn duidelijk uitgezocht op hun ‘bijzonderheidsfactor’, zodat Wonderfeel zich niet alleen met zijn locatie, maar ook met zijn programma van de gewone concertzalen onderscheidt.

Er zijn grote namen, zoals harpist Remy van Kesteren en Cello8ctet Amsterdam, maar de meeste musici zijn vooral bekenden binnen hun eigen niche. Dit zorgt voor een enorme variëteit. Daardoor kun je als bezoeker niet alleen zelf selecteren wat je interessant vindt, maar je ook zeer laagdrempelig laten verrassen door iets wat je nog niet kent. Wonderfeel geeft bezoekers een kans om uit hun schulp te kruipen, en artiesten uit hun niche.

Nergens zie je hoe breed de term ‘klassieke muziek’ opgevat kan worden als op een festival als dit. Naast elkaar staan oude muziek van Machaut, jazz/funk/minimal music van trio Kapok en het Ragazze Quartet en trance-achtige remixes van hedendaagse muziek door Gabriel Prokofiev (de kleinzoon van). Wie opera of vocale recitals verwacht, mag zijn verwachtingen bijstellen.

Place de l’Opera interpreteerde de kunstvorm opera zo breed mogelijk en haalde op zaterdag en zondag de vocale krenten uit de multidisciplinaire muzikale pap.

Natte ogen bij Postcards from Aleppo

Stip bovenaan staat voor mij het enige programmaonderdeel van de zaterdag en zondag dat zich als opera aanmerkt: Postcards from Aleppo van componist Merlijn Twaalfhoven en schrijver Albdelkader Benali. Twaalfhoven is een muzikale duizendpoot die aan disciplinegrenzen geen boodschap heeft. Het concept van Postcards (uit 2014) is bijzonder en doeltreffend: via Facebook is correspondentie opgezocht met mensen uit Aleppo in Syrië. Zij schreven brieven, die een idee geven van het ‘gewone’ leven van de gewone mensen in de stad. Mensen die niet strijden, maar naar school en de supermarkt gaan.

Sfeerbeeld van Wonderfeel 2016. (© Foppe Schut)
Sfeerbeeld van Wonderfeel 2016. (© Foppe Schut)

Uit de brieven wordt voorgelezen door Twaalfhoven zelf en door verteller Sabri Saad El Hamus. De vertellingen worden begeleid door een ensemble dat Twaalfhovens eigen compositie en Benali’s libretto combineert met authentieke Syrische muziek. Het ensemble is zelf ook een combinatie van Nederlandse en uit Syrië gevluchte musici.

Moeten we het een opera noemen? Misschien niet. Het is een mix van vertellen, voorlezen en zang (door de Syrische Gharib en de Nederlandse sopraan Brigitte van Hagen), met een mix van muzikale stijlen. Het resultaat is eclectisch, op het rommelige af (Twaalfhoven wil veel laten horen in een halfuur), maar wel bijzonder effectief. De verhalen krijgen door de muziek een andere lading. En in het geluid van de Syrische musici klinkt verdriet door.

Aan het einde van de voorstelling heeft het publiek een heel klein beetje gevoeld hoe het is om een normaal leven te leiden in Aleppo en staat vrijwel iedereen met tranen in de ogen. Bijzonder dat Twaalfhoven dat lukt in een halfuur. Het concept is effectief en er zitten echt mooie muzikale momenten in. Deze ‘opera’ verdient het om verder uitgewerkt te worden in een langere versie, waarmee prima door het land gereisd zou kunnen worden.

Machaut in de spotlights

Uit een heel ander vaatje tapt Le Miroir du Musique: een ensemble van Baptiste Romain (vedel en doedelzak), Anna Miklashevich (sopraan) en Elizabeth Rumsey (vedel). Zij voeren op het hoofdpodium een programma uit van de veertiende-eeuwse componist Guillaume de Machaut.

Sfeerbeeld van Wonderfeel 2016. (© Foppe Schut)
Sfeerbeeld van Wonderfeel 2016. (© Foppe Schut)

Machaut was een uitermate belangrijk en tevens kleurrijk figuur in Frankrijk, en mag meer uitgevoerd worden. Le Miroir du Musique doet dat mooi. De (veelal monofone) muziek klinkt sereen en wordt subtiel en gevoelig gespeeld. Het gevoel past perfect bij de zonnige late middag in het bos.

Klassiek Cappella

De meest ‘klassieke’ voorstelling dit weekend komt van Cappella Amsterdam, dat onder leiding van Daniel Reuss heel netjes het Schicksalslied van Brahms uitvoert. Helaas komt het koor niet geweldig over. De akoestiek in de buitenlucht (of liever: het gebrek daaraan) wordt gecompenseerd door een versterking. Bij andere musici werkt dat goed, maar hier resoneert het niet goed, waardoor het geluid vrij dun is, wat ook zijn weerslag op het koor lijkt te hebben. Toch is het fijn om wat van Brahms’ late koorwerk te horen.

Oscar Verhaar zingt hits

Countertenor Oscar Verhaar brengt een leuk programma met hits uit de periode van de renaissance tot de twintigste eeuw. Zijn rustige en subtiele stem klinkt prettig en hij lijkt er veel plezier in te hebben.

Leuk was ook dat Verhaar op zondagmiddag met twee andere musici een improvisatie maakte voor Radio 4. De improvisatie (onder de noemer ‘Bakfietssessies’) kwam in het bos tot stand en werd live op de radio uitgevoerd. De uitzending heb ik niet gehoord, maar de ‘repetitie’ klonk prachtig.

Er was nog veel meer te zien op Wonderfeel, te veel voor dit artikel. Ik kan mij slechts aansluiten bij de basgitarist van New Cool Collective, die ik voor zijn voorstelling sprak. Hij zei genietend: “Wonderfeel is wonderful.”

Gelukkig is er weer een nieuwe editie in de zomer van 2017!

Vorig artikel

Dreisig en Kim winnen Operalia 2016

Volgend artikel

Cité de l’Opera: Andris, Hartmut en Mary

De auteur

Yourai Mol

Yourai Mol

1 Reactie

  1. 25 juli 2016 at 17:53

    Nu al tweede jaar dat het in mijn weg zijn vakantie gepland was. Jammer! Wil er graag heen 🙂
    Hopelijk volgend jaar!